Lichte daling alcoholgebruik onder volwassenen

Steeds meer volwassenen in Nederland gaan verantwoord om met alcohol. Vergeleken met twee jaar geleden houden meer mensen zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Dit advies zegt: drink niet of drink maximaal één glas alcohol per dag. Er zijn wel grote verschillen tussen regio’s. Dat blijkt uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024. Dit is een groot vragenlijstonderzoek onder inwoners van 18 jaar en ouder. Het onderzoek is uitgevoerd door GGD GHOR Nederland, de GGD’en, het RIVM en het CBS.

In 2024 hield bijna de helft van de volwassenen (45%) zich aan het advies van de Gezondheidsraad. In 2022 was dit nog 42%. Een op de vijf mensen (22%) dronk geen alcohol in het afgelopen jaar.  Deze cijfers passen bij eerdere resultaten van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2024.

Grote verschillen tussen regio’s

In Flevoland houdt meer dan de helft van de mensen (53%) zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Ook in GGD-regio’s Zuid-Holland-Zuid en Rotterdam-Rijnmond drinkt iets meer dan de helft van de volwassenen niet of maximaal 1 glas alcohol per dag. In andere regio’s houden minder mensen zich aan de alcoholrichtlijn.

Alcoholgebruik verschilt sterk tussen bevolkingsgroepen

Hoewel meer mensen verantwoord omgaan met alcohol, volgt meer dan de helft (55%) het advies van de Gezondheidsraad niet. Mensen met een hbo- of wo-opleiding, jongeren en mannen houden zich minder vaak aan dit advies dan gemiddeld.

“Het is bemoedigend om te zien dat meer mensen niet of weinig drinken, maar een te grote groep gaat nog onverantwoord om met alcohol. Het blijft belangrijk om te investeren in gerichte preventie, vooral voor die groepen die achterblijven.” zegt Ton Coenen, directeur van GGD GHOR Nederland.

Roken daalt langzaam

In het onderzoek is ook gekeken naar roken en bewegen. In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat in 2040 minder dan 5% van de volwassenen rookt. In GGD-regio Amsterdam rookt 1 op de 5 volwassenen (20%). In de regio Noord-Holland Noord is dit het laagst: daar rookt 13%. Gemiddeld rookt 16% van de volwassenen. Het percentage volwassenen dat rookt, wordt langzaam minder.

”Nog steeds roken veel mensen, met grote gevolgen voor hun gezondheid. Verder ingrijpen is nodig. We moeten voorkomen dat de sigaret wordt ingeruild voor de vape: die is verslavend en schadelijk, zeker voor jongeren.” – Ton Coenen, directeur GGD GHOR Nederland

Beweegrichtlijnen vaak niet gehaald, ondanks meer sport

In GGD-regio Amsterdam sport 65% van de volwassenen wekelijks. Gemiddeld is dit 57%. Dit is een toename ten opzichte van 2020. Toen sportte 51% wekelijks. Toch volgt gemiddeld minder dan de helft van de volwassenen (49%) de beweegrichtlijnen*. In GGD-regio Amsterdam is dit het hoogst met 57%.

Over het onderzoek

De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen werd uitgevoerd tussen september en december 2024. Alle GGD’en en de gemeente Utrecht deden mee. Ook het RIVM, het CBS en GGD GHOR Nederland werkten mee. Bijna een half miljoen mensen in Nederland van 18 jaar en ouder vulden een vragenlijst in over hun gezondheid, welzijn, leefstijl en leefomgeving. Er zijn ook gegevens uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor gebruikt. De resultaten helpen gemeenten en beleidsmakers om gericht te werken aan een betere gezondheid. Lees in de rapportage meer over de uitkomsten van het onderzoek.

Meer informatie

• Gezondheidsmonitors (informatie over het onderzoek)
• Atlas VZinfo (kaarten en cijfers)
• Alcoholrichtlijn Gezondheidsraad

*Beweegrichtlijnen Gezondheidsraad

De beweegrichtlijnen voor volwassenen en ouderen luiden als volgt:

• Bewegen is goed, meer bewegen is beter.
• Beweeg elke week minstens 2,5 uur (150 minuten) matig intensief, zoals wandelen of fietsen. Verdeel dit over meerdere dagen in de week.
• Doe minstens tweemaal per week oefeningen die je spieren en botten sterker maken.
• Bent u ouder dan 55 jaar? Doe dan ook balansoefeningen.
• Zit zo min mogelijk stil op een dag.

Nationaal Preventieakkoord

Eind 2018 sloten 70 partijen het Nationaal Preventieakkoord. Het akkoord moet ervoor zorgen dat in 2040 roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik drastisch zijn teruggedrongen.

Samenhangende preventiestrategie

Op vrijdag 13 juni 2025 publiceerde de staatssecretaris van het ministerie van VWS de samenhangende preventiestrategie. Een leidend principe van deze preventiestrategie is dat de gezonde keuze de makkelijke keuze moet worden.

Over het Nationaal Preventieakkoord (hierna: NPA) staat het volgende beschreven: “Deze preventiestrategie borduurt voort op het NPA dat gesloten is in 2018 en waar we met gemeenten en andere partners die het ondertekend hebben verder aan werken. De ambities uit het NPA staan nog steeds recht overeind. We gaan ten aanzien van het NPA wel een aantal zaken anders aanpakken om meer samenhang en daarmee meer resultaat te creëren.”