OnderwerpenLandbouw

Landbouw

Landbouw

Navigatie

Inleiding

Landbouw zorgt voor uitstoot van ammoniak en fijn stof. Ammoniak, uit veehouderij, speelt een grote rol bij de vorming van secundair fijnstof en stikstofdepositie. Veehouderij zorgt behalve voor luchtverontreiniging en daaraan gerelateerde gezondheidseffecten ook voor specifieke gezondheidsklachten zoals geurhinder, zoönosen en specifieke luchtwegklachten (zie ook Veehouderij – GGD GHOR Nederland).

Er zijn verschillende aanpakken mogelijk om de uitstoot van luchtverontreiniging door landbouw te beperken. Deze vind je in het navigatiemenu hiernaast.

Terug naar overzicht effectieve maatregelen

Reduceren emissies van landbouwvoertuigen (tractoren)

Mobiele werktuigen omvatten een groot spectrum aan apparaten, van kleine werktuigen zoals bladblazers tot grote werktuigen zoals veegwagen of landbouwwerktuigen. Ook aggregaten en werktuigen in de bouw en infrastructuur (hijskranen, bulldozers) behoren tot de mobiele werktuigen. Ondanks dat het aantal mobiele werktuigen relatief gering is, dragen zij in belangrijke mate bij aan de luchtverontreiniging en dus negatieve gezondheidseffecten. Mobiele werktuigen gaan vaak tientallen jaren mee, waardoor de verschoning langzaam gaat. Wel zijn er steeds meer emissieloze alternatieven voorhanden. De ontwikkelingen gaan hierbij snel.

Lees verder over mobiele werktuigen

Vergunningverlening, toezicht en handhaving veehouderijen

Advies 1: Wees scherp op bestaande wettelijke regels in vergunningverlening en handhaving. In Bal § 4.82 zijn regels opgenomen over emissiearme huisvesting.

Meer informatie en/of voorbeelden:
SLA | Strenger vergunnen veehouderij

Advies 2: Toets vergunningen op de maximaal toegestane uitstoot. Dit is beschreven in Bkl artikel 8.21 (ammoniak) en 1.17 (fijn stof), zie voor verdere toelichting IPLO.

Meer informatie en/of voorbeelden:
SLA | Strenger vergunnen veehouderij; IPLO | Fijnstof veehouderij en IPLO | Ammoniak en veehouderij

Advies 3: Stel in de provinciale Omgevingsverordening en/of gemeentelijk Omgevingsplan strengere emissiegrenswaarden voor ammoniak en fijn stof. (Maatwerk, artikel 4.22 Omgevingswet). Let vooral op gebieden met gevoeligheid voor gezondheidseffecten.

Meer informatie en/of voorbeelden:
SLA | Strenger vergunnen veehouderij

Advies 4: Stel strengere emissiegrenswaarden in het vergunningsvoorschrift of via een maatwerkbeschikking voor een specifieke milieubelastende activiteit (Zie o.a. § 8.5.2 Bkl, waarin instructieregels voor het stellen van voorschriften in de vergunning zijn neergelegd).

Meer informatie en/of voorbeelden:
SLA | Strenger vergunnen veehouderij

Advies 5: Op basis van het Bal kan het lokale bevoegd gezag via maatwerk toestemming geven voor het toepassen van innovatieve stalsystemen (en zodoende een eigen emissiefactor voor fijn stof of ammoniak vaststellen).

Meer informatie en/of voorbeelden:
SLA | Strenger vergunnen veehouderij

Advies 6: Controleer de werkzaamheid van luchtwassers. Er is een e-learning (1 uur) voor toezichthouders beschikbaar die basiskennis verstrekt over de werking van verschillende typen luchtwassers en de belangrijkste regels waarop dient te worden gecontroleerd. Er is een tool (luchtwassercheck) beschikbaar in Overijssel, OD Zuidoost Brabant heeft een andere tool in ontwikkeling.

Meer informatie en/of voorbeelden:
IPLO | E-learning luchtwassers en Provincie Overijssel | Luchtwassercheck

Advies 7: Wil je direct omwonenden van veehouderijen naast luchtverontreiniging ook beschermen tegen de andere gezondheidseffecten? De GGD’en adviseren in zijn algemeenheid tenminste 250 meter afstand aan te houden tussen veehouderijen en nieuw te bouwen gevoelige bestemmingen. Hieronder vallen ook burgerwoningen of voormalige bedrijfswoningen en plattelandswoningen.

Meer informatie en/of voorbeelden:
GGD GHOR NL | Veehouderij

Stikstofbeleid

Landbouw is een belangrijke bron van stikstof, met name in de vorm van ammoniak. Stikstofverbindingen geven naast schade aan natuur ook schade aan de gezondheid. Dat komt doordat zij in belangrijke mate bijdragen aan de vorming van (secundair) fijnstof, de belangrijkste veroorzaker van de gezondheidseffecten van luchtverontreiniging. Het terugdringen van de stikstofemissie en –depositie ten behoeve van de natuur draagt daardoor ook bij aan gezondere lucht in heel Nederland. Het stikstofbeleid in Nederland gaat voor een belangrijk deel over verminderen van de uitstoot door de landbouw. Deze aanpak zorgt ook voor minder gezondheidseffecten door luchtverontreiniging door de landbouw.

Om in te zoomen op deze infographic, klikt u op deze link (klik hier).

De belangrijkste stikstofverbindingen in de lucht zijn stikstofoxiden en ammoniak. Stikstofoxiden (NOx), waaronder stikstofdioxide (NO2), komen vooral in de lucht door het verkeer (uitlaatgassen), industrie en landbouw (biologische afbraakprocessen). Ammoniak (NH3) komt vooral vrij uit de mest en urine van dieren. Velen gebruiken kortweg het woord ‘stikstof’ als het over deze verbindingen gaat.

Actuele informatie over (rijks)beleid en maatregelen:
Rijksoverheid | Veehouderij en Rijksoverheid | Stikstof.

Gerelateerde artikelen

Meer nieuws
Image about: Schimmels? Niet in mijn huis! (video)

Schimmels? Niet in mijn huis! (video)11 november 2025

Schimmels in huis zijn een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de vijf huishoudens in Nederland heeft hier last van. Schimmels ontstaan vooral ...

Lees meer
Lees meer over Schimmels? Niet in mijn huis! (video)