Terugblik: Afschalen met de-escalatieladder bevordert veiligheid tijdens evenementen

Niet de zorg opschalen maar evenementen afschalen. De GHOR Zaanstreek-Waterland en zorgpartners doen aan omdenken om de veiligheid tijdens evenementen te bevorderen. Irma Weijs van de GHOR pleit met haar collega’s voor evenementen die zich aanpassen aan de omstandigheden. Daarvoor heeft zij in coproductie met de uitvoerende partijen een de-escalatieladder ontwikkeld. Deze werd afgelopen september ingezet tijdens de Dam tot Damloop. We blikken hierop terug.

‘Het is merkwaardig dat voor incidenten bij bijvoorbeeld extreem warm weer verwacht wordt dat de zorg ambulances blijft sturen’, stelt Irma. ‘Is het niet logischer dat om te draaien en te kijken naar maatregelen die organisaties kunnen nemen om slachtoffers te voorkomen?’

Wanneer zijn jullie daarover gaan nadenken?

‘Na de Dam tot Damloop in 2019. Hoewel het warmer was dan verwacht, zouden alle 45.000 deelnemers gewoon starten. Uitgebreide medische ondersteuning, negen ambulances en meerdere koelbaden stonden klaar. Vele deelnemers kregen een hitteberoerte en moesten naar het ziekenhuis. Met het ambulance-bijstandsplan zijn in totaal twintig ambulances voor bijna vijftig ritten voor zeer acute situaties ingezet, waarmee je de zorg flink belast.’

Jullie besloten: dit nooit meer?

‘Inderdaad, want iedereen heeft recht op zorg. Het kan niet zo zijn dat inwoners op een ambulance moeten wachten omdat er in Zaandam een sportevenement is. Op basis van objectieve feiten als temperatuur en luchtvochtigheid, wetenschappelijk onderzoek en regionale operationele input hebben we daarom een de-escalatieladder opgesteld. Met kleurcodes van wit, groen, geel, oranje en rood tot aan afgelasting bij code zwart en maatregelen die de organisatie boven bepaalde temperaturen kan nemen. Zo ga je van onderbuikgevoelens naar objectieve beslissingen. De eerste mensen die een hitteberoerte krijgen, vormen als het ware de kanaries in de mijn, het signaal dat er meer volgen. De de-escalatieladder is inmiddels landelijk gedeeld met alle GHOR bureaus en met enthousiasme ontvangen. Ook het Nederlands Rode Kruis wil de de-escalatieladder gebruiken voor andere evenementen. Dat maakt ons ontzettend trots.’

En toen regende het?

‘Warm werd het niet tijdens het weekend van de Dam tot Damloop 2022. Sterker nog, de temperatuur steeg niet boven de twintig graden. Maar voorbereid waren we wel.