Hoge coronadruk op de zorg: Fase 2d geconstateerd

De zorg in ons land staat door het coronavirus onder grote druk. De besmettingscijfers zijn niet eerder zo hoog geweest en de instroom van coronapatiënten in de gehele zorgketen blijft stijgen. Volgens de prognoses houdt de stijging voorlopig aan. Daarom hebben de voorzitters van de Regionale Overleggen Acute Zorgketen (ROAZ), woensdag 24 november geconstateerd dat de huidige situatie in de zorg past bij Fase 2d uit het ‘Opschalingsplan COVID-19’.

In deze fase is de landelijke zorgcontinuïteit in het gehele land ernstig in gevaar en maken we afspraken in de zorg om de hoge druk zo goed mogelijk op te vangen. De ROAZ-voorzitters hebben de minister van Medische Zorg en Sport geadviseerd om Fase 2d formeel af te kondigen. Afspraken zijn nodig omdat meerdere ROAZ-regio’s de kritiek planbare zorg niet meer volledig kunnen waarborgen en de toegang tot (semi-)acute zorg in gevaar komt. Ook vragen zij alle zorgaanbieders per direct te handelen naar de afspraken passend bij Fase 2d.

Afschaling reguliere zorg, extra COVID-capaciteit
De ziekenhuizen schalen de reguliere zorg af. Daarnaast worden poliklinieken afgeschaald, mits dit personeel oplevert dat ingezet kan worden voor de continuïteit van de kritiek planbare en (semi)-acute zorg. Door afschaling van reguliere zorg komt er personeel beschikbaar voor de continuïteit van de kritiek planbare en (semi-)acute zorg. Dit type reguliere zorg betreft zorgverlening waarvan het medisch aanvaardbaar is dat deze een aantal weken tot maanden wordt uitgesteld.

Verder zorgt afschaling van reguliere zorg ervoor dat de verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg (VVT) en de eerstelijnszorg (zoals huisartsen) niet extra worden belast met de uitstroom van ziekenhuispatiënten. Minder doorstroom vanuit het ziekenhuis zorgt er in de VVT voor dat daar weer meer ruimte ontstaat voor de opvang van coronapatiënten.

Zorgaanbieders in de zorgketen
Zorgaanbieders in de hele zorgketen zetten zich in om de doorstroom van patiënten te bevorderen. De VVT is druk bezig om alle mogelijkheden te benutten om verder op te schalen. Daarnaast heeft iedere regio actieve transferpunten en regionale coördinatiecentra om doorstroom van patiënten in de keten binnen de regio en bovenregionaal te organiseren. Tevens worden door instellingen creatieve oplossingen ingezet om zo efficiënt en effectief mogelijk te werken. Gedacht kan worden aan taakdifferentiatie.

Rol NZa en IGJ
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gaan erop toezien dat alle betrokken partijen de nodige afspraken maken en zich hieraan houden. Daarnaast houden de toezichthouders contact met zorgaanbieders, zorgverzekeraars en veldpartijen over de randvoorwaarden voor deze Fase 2d-afspraken. Zorgverzekeraars maken waar nodig afspraken met ziekenhuizen en andere zorgaanbieders om eventuele financiële consequenties op te vangen als zij uitvoering geven aan deze afspraken.

Met deze maatregelen doen we er alles aan om een eventuele Fase 3* te voorkomen.

* Uitleg Rijksoverheid.nl: Fase 3 wordt landelijk afgekondigd als de druk op de zorg door het oplopende aantal coronapatiënten zo groot is, dat de zorg niet meer op gebruikelijke wijze verder kan worden verleend en er ingrijpende, onconventionele keuzes moeten worden gemaakt. In zo’n situatie is het bijvoorbeeld denkbaar dat in de ziekenhuizen alleen nog ruimte is voor acute zorg, zoals de COVID-zorg, hartinfarcten, hersenbloedingen en trauma na een ongeluk. De afkondiging van Fase 3 geldt dan niet alleen voor de zorg in de ziekenhuizen, maar ook voor bijvoorbeeld de huisartspraktijken, de verpleeghuizen, de zelfstandige behandelcentra, de wijkverpleging, de GGZ, de gehandicaptenzorg en de ambulances. Fase 3 betreft de situatie dat de druk op de gehele zorg te groot is geworden. Code Zwart betreft het scenario dat de IC’s in de ziekenhuizen overbelast zijn en waarvoor vorig jaar een draaiboek is geschreven.