Toekomstverkenning bevestigt belang preventie

In de nieuwe Volksgezondheid Toekomstverkenning (VTV) blikt het RIVM vooruit op ontwikkelingen in de volksgezondheid en zorg tot 2050 en de bijbehorende uitdagingen. Deze uitdagingen bevestigen hoe belangrijk het is om volop in te zetten op preventie om inwoners van Nederland gezond te houden. GGD GHOR Nederland vindt dat deze inzet in Nederland veel groter moet zijn dan tot nu toe is gebeurd, door meer partijen en in meer gezamenlijkheid.

De VTV beschrijft 5 belangrijke opgaven voor de toekomst: de vergrijzing, grote gezondheidsverschillen, ongezonde leefstijl en problemen met mentale gezondheid, de toenemende vraag naar zorg en de gezonde inrichting van de leefomgeving om beter voorbereid te zijn op de gevolgen van klimaatverandering.

Oplossing

GGD GHOR Nederland herkent de opgaven waar Nederland op weg naar 2050 voor staat. Deze sluiten aan bij ontwikkelingen die wij al langer zien, zoals in de Gezondheidsmonitors. In al deze opgaven draait het erom inwoners gezonder te krijgen en te houden, zodat de gezondheidsverschillen afnemen, de vraag naar zorg beheersbaar blijft en inwoners langer kunnen blijven meedoen in de maatschappij. Preventie is een belangrijke oplossing voor veel van deze opgaven. Dat betekent wel dat het roer om moet.

Meer aandacht voor preventie

André Rouvoet, voorzitter GGD GHOR Nederland: “Het is tijd om écht te kiezen voor gezondheid en een gezonde toekomst. Als we betere resultaten willen bereiken, vraagt dit dat we als hele maatschappij meer aandacht hebben voor preventie en gezondheidsbevordering. De focus ligt nog te veel op zorg voor mensen die ziek zijn, in plaats van op voorkómen dat mensen ziek worden.”. Ter illustratie: we geven maar liefst 49 keer meer uit aan zorg dan aan ziektepreventie en de verwachting is dat de uitgaven aan zorg richting 2050 bijna zullen verdubbelen. En dat terwijl ongezond gedrag zorgt voor 14 procent van de ziektelast en onze leefomgeving voor ruim 4 procent. Dit veroorzaakt ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2, COPD en verschillende soorten kanker. Ook is er meer aandacht nodig voor mentale gezondheid – dat een steeds groter probleem wordt.

Meer gezamenlijkheid nodig

Er zijn in het land vele initiatieven om aan gezondheid te werken waarbij versnippering niet helpend is. Het is nodig om meer gezamenlijk te werken, door alle verschillende partijen die zich inzetten voor een gezonde bevolking. Het landelijk dekkende netwerk van GGD’en heeft goed zicht op welk maatwerk er nodig is in de regio én wat er in andere regio’s speelt. Naast uitvoerder van succesvolle preventieprogramma’s en -projecten, zoals Gezonde School, GroeiGids, JouwGGD, Nu Niet Zwanger, valpreventie en de wijkaanpak Rookvrij leven voor iedereen, zijn GGD’en ook een belangrijke adviseur van gemeenten, bijvoorbeeld op het gebied van de leefomgeving. We roepen dan ook landelijk op tot meer coördinatie en we roepen gemeenten op om meer gebruik te maken van de kennis en expertise van de GGD’en om inwoners gezond te houden.

Samenhang, standvastig beleid en concrete doelen

Tot slot onderschrijft GGD GHOR Nederland de adviezen van het RIVM dat de opgaven in samenhang moeten worden aangepakt en dat dat vraagt om standvastig gezondheidsbeleid met concrete doelen. Preventie is een zaak van de lange adem en vraagt om een domein overstijgende, integrale en langjarige aanpak. Het is zaak om niet alleen in de publieke gezondheidssector oog te hebben voor het gezond houden van inwoners, maar ook op alle andere beleidsterreinen, zoals woningbouw, onderwijs, het sociale domein etc. Maar ook het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgers zelf moeten hier een rol in spelen. Als we dat doen, geloven wij dat met de juiste inzet en middelen, we deze uitdagende opgaven gezamenlijk het hoofd kunnen bieden.