Explosie in het zwembad

De GHOR coördineert de geneeskundige hulpverlening bij rampen en crises. Dat kan groots en meeslepend zijn, maar ook op kleinere schaal zorgt de GHOR ervoor dat verschillende zorgorganisaties bij incidenten een soepele keten vormen. Thijs Gras, OvD-G van de regio Amsterdam-Amstelland, vertelt over een bijzondere oproep.

Het is zondagochtend, 10 uur. Thijs Gras is thuis tijdens een weekenddienst als OvD-G, als hij wordt gebeld: er heeft een explosie in een zwembad in Amstelveen plaatsgevonden, of hij ter plekke de zorgverlening kan coördineren. “Met zo’n melding gaat er direct van alles door je hoofd natuurlijk, maar ik concentreer mij eerst op de rit ernaartoe. De stad was druk vanwege de Amsterdam Marathon, die ook op die dag plaats vond. Gelukkig was ik daar goed van op de hoogte, omdat de GHOR ook altijd betrokken is bij grote evenementen. Want ook als er delen van de stad afgezet moeten worden, moeten we de zorgcontinuïteit kunnen garanderen. Ik had daardoor 8 minuten aanrijtijd.”

Coördinatie ter plaatse

Eenmaal ter plaatse ziet Thijs dat collega’s van twee ambulances en het Mobiel Technisch Team (MTT) in het zwembad een 60-jarige man reanimeren. De man was gewond geraakt doordat zijn duikfles was ontploft. Ook politie en brandweer waren aanwezig. Thijs vertelt: “Ik heb meteen een shockroom in het Amsterdam UMC voor ze besproken. Ondertussen was de arts van het MTT bezig ervoor te zorgen dat er een hart-longmachine paraat zou staan.”

“Het was druk in het zwembad met families met kinderen die naar het zwembad kwamen om te zwemmen. Samen met de politie heb ik die naar buiten begeleid. Daarna controleerde ik buiten of de ambulance gemakkelijk weg kon rijden. Dat was gelukkig zo.”

De man wordt door de ambulance naar het ziekenhuis gebracht en ook zijn kinderen, die getuige waren geweest van het ongeval en hun vader mede gereanimeerd hadden, zijn vertrokken naar het Amsterdam UMC. Maar daarmee zit Thijs zijn taak er nog niet op.

Nazorg voor de betrokkenen

“Belangrijk na zo’n gebeurtenis is het opstarten van de psychosociale hulpverlening (PSH) voor alle mensen die het incident gezien hebben, ook die taak neemt de GHOR op zich. We willen immers voorkomen dat zo’n heftige gebeurtenis zijn weerslag heeft op de mentale gezondheid van betrokkenen.” vertelt Thijs. Die nazorg was in dit geval complex, want het ging om zo’n twaalf personeelsleden van het zwembad en ongeveer vijftien leden van de duikclub. “Die leden gingen allemaal naar hun clubhuis elders in Amstelveen en hadden wij dus niet meer in het vizier.”

Samen met de Algemeen Commandant Geneeskundige Zorg (ACGZ) start Thijs de nazorg op. Er zijn op dat moment drie locaties waar PSH nodig is: het zwembad, de duikclub en het ziekenhuis. Bovendien meldt de politie dat een 14-jarige jongen en zijn moeder, die ook vlak bij de explosie stonden maar van schrik al naar huis waren gegaan, zich bij hen hebben gemeld met last van hun oren. Thijs stuurt ze naar het ziekenhuis voor controle en belt vervolgens de spoedeisende hulp van dat ziekenhuis om ze te vertellen wat er is gebeurd, zodat het ziekenhuis weet wat deze mensen hebben doorgemaakt. En hij spreekt af dat het ziekenhuis ervoor zorgt dat zij (eventuele) PSH krijgen.

Nóg een reanimatie

Hiermee was het incident nog niet afgehandeld voor Thijs. “Via de politie kreeg ik door dat er op de duikclub wederom een reanimatie gaande was. Een van de leden die bij de reanimatie in het zwembad had geassisteerd, kreeg pijn op de borst en ze hadden 112 gebeld. Kort na aankomst van de ambulancecollega’s, kreeg hij een circulatiestilstand. Toevallig was de gestuurde ploeg de tweede ambulance geweest bij het incident in het zwembad, dus die wisten al wat er eerder was gebeurd. Ik besloot meteen daarheen te gaan en was met 3 minuten rijden al ter plaatse. Twee ambulances, MMT en brandweer waren wederom bij hetzelfde zwembad bezig. Ook deze patiënt ging naar het AMC.” En ook voor dit incident regelde Thijs dat de nazorg werd opgestart.

Betrokken hulpverleners informeren

De GHOR zorgt niet alleen voor de coördinatie van de zorg bij incidenten, maar is ook aanspreekpunt voor de andere hulpverlenersinstanties, zoals de politie en de brandweer. “Toen alles geregeld was, ben ik daarom nog langs de brandweer in Amstelveen gegaan, om ze uitleg te geven over de gang van zaken. Zij hadden bij beide reanimaties geholpen en stelden dit zeer op prijs. Ook heb ik de meldkamer bezocht voor een soort ‘debriefing’. Voor hen was het allemaal lastig geweest om uit de verschillende meldingen te halen wat er nu precies gebeurd was.”

Explosieven Opruimingsdienst

“Daarmee zat de dag er nog niet op. Het bleek dat er nog drie duikflessen in het zwembad stonden. Via de politie was de Arbeidsinspectie ingeschakeld en die vermoedde dat de explosie te wijten was aan een verschillende schroefdraad op fles en kraan. Bij inspectie bleken ook op de drie achtergebleven flessen de ‘verkeerde’ kranen te zitten en niemand durfde die natuurlijk meer aan te raken. Daarop is de EOD ingeschakeld en ook als dat gebeurt wordt uit voorzorg de GHOR ingeschakeld. Gelukkig is die ontmanteling zonder verdere incidenten verlopen en hoefde de standby geroepen ambulance niet in te grijpen. Het was inmiddels half zes, al met al een enerverende zondag!”

Als hoogste leidinggevende binnen de processen Acute en Publieke Gezondheidszorg was Thijs als Officier van Dienst Geneeskundig gedurende deze dag kort gezegd een belangrijke vooruitgeschoven pion in de geneeskundige keten.