“Het is superbelangrijk een positieve leefomgeving te creëren”

Mentale gezondheid is net zo’n belangrijk onderwerp als fysieke gezondheid, vindt Samantha Dinsbach. GGD Twente besteedde er tijdens de coronacrisis veel aandacht aan. “Je zag golfbewegingen in het welbevinden die direct samenhingen met de lockdowns.”

“De mentale gezondheid is onderdeel van de totale gezondheid. Als je je ongelukkig voelt, krijg je allerlei gezondheidsklachten”, zegt Samantha Dinsbach, directeur publieke gezondheid GGD Twente. De coronacrisis met zijn lockdowns heeft dat besef volgens haar versterkt. “We hebben gemerkt hoezeer onze mentale gezondheid afhankelijk is van alles wat we kunnen doen.”

Serieuze vraagstukken

De pandemie bracht veel onzekerheid en beperkingen. Daardoor ging de mentale gezondheid achteruit, laten gegevens uit Twente zien. Zo steeg het aantal vragen bij het regionale Meldpunt niet-acute geestelijke gezondheid met 55 procent in 2021. ‘Het gaat daarbij over serieuze vraagstukken: eenzaamheid, nare gedachten, niet goed je plek vinden.’ GGD Twente deed meermaals panelonderzoek naar het mentale welbevinden. ‘Je zag golfbewegingen die direct samenhingen met de lockdowns. Tijdens een lockdown waren mensen beduidend minder gelukkig en voelden zij zich vaker eenzaam.’

Verhoogd risico

GGD Twente publiceerde in 2021 ook onderzoeksresultaten over de psychische gezondheid van jongeren. Die waren zorgwekkend. ‘Eén op de vijf jeugdigen vanaf 12 jaar denkt wel eens over suïcide. Ook heeft één op de vijf een verhoogd risico op psychosociale problemen zoals angst, depressieve gevoelens of driftbuien. De Twentse context is sterk vergelijkbaar met de rest van Nederland, dus je mag wel stellen dat dit ook elders geldt. Het is dan ook heel belangrijk het mentale welbevinden te monitoren én te kijken hoe je het kunt verbeteren.’

Advisering aan scholen

GGD Twente nam mentale gezondheid daarom mee in advisering aan scholen over corona. Een infectiedeskundige en een verpleegkundige van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) trokken samen op in de advisering aan scholen.

Gezonde School-aanpak

GGD Twente begon in 2021 daarnaast met Gezonde School-adviseurs. ‘We hebben extra geld van de gemeenten gevraagd en gekregen voor de Gezonde School-aanpak.’ Dinsbach pleit ervoor dat ondersteuning bij deze aanpak expliciet tot het basispakket van GGD’en gaat behoren. ‘Het is voor mentaal welbevinden superbelangrijk een positieve leer- en leefomgeving te creëren, waarin leren wordt gestimuleerd en kinderen voelen dat ze er mogen zijn. Individuele aandacht voor kinderen met problemen is nodig, maar het is zeker zo belangrijk om voor het collectief de basis goed neer te zeten.’

JouwGGD.nl

Tijdens de coronacrisis is JouwGGD.nl, waar jeugdigen vanaf 10 jaar kunnen chatten met een professional, enorm populair geworden. ‘Als we openen om drie uur ’s middags zit er al een wachtrij achter. De vragen gaan over van alles: seksualiteit, eenzaamheid, gender, gepest worden.’ Het chatplatform is slechts een van de digitale toepassingen die door corona een grote vlucht hebben genomen. ‘We hebben tijdens lockdowns enorm veel gewerkt met beeldbellen en Teams’en. Dat laten we nooit meer los, als aanvulling op live contact. Digitaal kun je op een laagdrempelige manier contact houden en efficiënt zijn.’

Alle hens aan dek

Dinsbach heeft al met al ‘een heel positief gevoel’ over het werk van GGD Twente in 2021. ‘Ik ben trots op al die professionals die zo goed en zo kwaad als het ging ook het gewone werk zijn blijven doen. Het was alle hens aan dek om te presteren en in het oog van de storm de publieke gezondheid te hoeden.’