André Rouvoet: “De vrijblijvendheid voorbij – de doelstellingen uit het Nationaal Preventieakkoord moeten wettelijk verankerd worden”

Overgewicht, problematisch alcoholgebruik en roken vormen nog steeds een vermijdbaar gevaar voor de volksgezondheid in Nederland en het voorkomen ervan is heel hard nodig. Want voorkomen is beter dan genezen. Een eerste aanzet daartoe was het Nationaal Preventieakkoord uit 2018. Uit berekeningen van het RIVM blijkt dat het Nationaal Preventieakkoord weliswaar een licht positief effect heeft – maar ook dat er meer nodig is om de doelstellingen te behalen. De gezonde generatie van 2040 wordt nu geboren, dus ingrijpen – aan de hand van wettelijke gezondheidsdoelen en structurele financiering – is noodzakelijk.

Van ambitie naar actie
Het Nationaal Preventieakkoord was een mijlpaal. Maar liefst 70 maatschappelijke organisaties verbonden zich aan de ambitie om Nederland gezonder te maken. Maar alleen ambitie is niet voldoende. Gezondheid moet bij veel meer mensen en op veel meer terreinen op één staan. En er moet meer aandacht zijn voor de link tussen gezondheid en bestaanszekerheid. Want mensen met een lagere sociaaleconomische status leven vaker in een minder gezonde leefomgeving, en hebben minder vaak mentale of financiële ruimte om gezonde keuzes te maken.

André Rouvoet: “Gezondheid moet geen los project zijn, maar een vast onderdeel vormen van al het nieuwe beleid, landelijk én lokaal: health in and for all policies. Bij een nieuwe wet, bij een bouwproject, bij een nieuwe school: steeds moet de vraag gesteld worden ‘hoe kunnen we hiermee een positief effect op de gezondheid bereiken?’. De ambities moeten vertaald worden naar niet-vrijblijvende afspraken en acties, gepaard met voldoende financiële middelen. De aanbevelingen van het RIVM over maatregelen die de voedselomgeving gezonder maken, zoals een suikertaks, verbod op marketing van ongezond voedsel en een verlaagde btw op groente en fruit, zijn een goed voorbeeld hiervan. Wettelijke gezondheidsdoelen, zoals ook de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) adviseerde in haar rapport ‘Op onze gezondheid’, zijn een goede optie om gemeenten houvast te geven over wat er van hen verwacht wordt. Bovendien moet de financiering van preventie structureel worden. Het Nationaal Preventieakkoord was een eerste stap – nu moeten we doorpakken. Ook om de zorg toegankelijk te houden.”

Gezond en Actief Leven Akkoord
Een van die vervolgstappen is het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) – met als doel: gezondere inwoners in 2040. Het GALA verbindt allerlei gezondheidsnota’s en akkoorden, zoals het Nationaal Preventieakkoord, Integraal Zorgakkoord (IZA), en andere landelijke en regionale programma’s en regelingen. Binnen het GALA hebben het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), gemeenten, zorgverzekeraars en GGD’en afspraken gemaakt over duurzaam preventief gezondheidsbeleid: een domeinoverstijgende, integrale en langjarige aanpak. Rouvoet: “De seinen staan op groen om gezondheid op één te zetten. Nu is het tijd voor actie.”

De gezonde generatie van 2040 wordt nú geboren
Elk jaar sterven in Nederland 35.000 mensen aan de gevolgen van roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik, en nog meer mensen worden ziek. Dit zijn vermijdbare gevolgen, die voor veel druk op onze zorgsector zorgen. Dit terwijl mensen zelf graag gezonder willen leven. Zij hebben dus meer ondersteuning vanuit het collectief nodig. Preventie is het middel bij uitstek om de zorg te ontlasten en om de gezondheid van Nederland te bevorderen. De doelen uit het Nationaal Preventieakkoord staan nog kaarsrecht overeind. Om die gezonde generatie in 2040 écht te realiseren, moeten we nu ingrijpen. Die generatie wordt namelijk nú geboren.

Lees via deze link meer over het Nationaal Preventieakkoord op Rijksoverheid.nl.