Onderzoek ‘capaciteit infectieziektebestrijding in beeld’ bevestigt opnieuw de noodzaak voor versterking van GGD’en

GGD GHOR Nederland is blij dat het onderzoek ‘capaciteit infectieziektebestrijding in beeld’ is uitgevoerd. De uitkomsten van dit onderzoek bevestigen ons sterke vermoeden en de al eerder afgegeven signalen uit het veld: het beschikbare budget en de beschikbare capaciteit bij de GGD’en is veelal niet toereikend om alle kerntaken van de infectieziektebestrijding uit te voeren. Laat staan om daarmee adequaat te kunnen handelen bij een eventueel opschaling bij een uitbraak. Dit onderzoek, uitgevoerd door AEF in opdracht van het ministerie van VWS, onderstreept opnieuw de noodzaak voor de structurele versterking van de GGD’en. Daarnaast is borging van structurele financiering voor de GGD’en essentieel om bedrijfszeker de taken uit te voeren en pandemisch paraat te zijn. 

“Corona heeft ons laten zien wat de maatschappelijk en economische impact kan zijn van een infectieziekte. GGD’en hebben een belangrijke taak in het voorkomen en indammen van uitbraken. Dit rapport voegt een extra bouwsteen toe aan de bestaande onderzoeken, zoals het Verweij-Jonker rapport (Advies Verwey-Jonker Instituut: versterk de publieke gezondheid). Waar dat kan gaan we hier zelf mee aan de slag, maar daarnaast is structurele financiële versterking hard nodig om alles kerntaken uit te kunnen voeren én adequaat te handelen bij een eventuele opschaling bij een uitbraak”, aldus Ton Coenen, directeur GGD GHOR Nederland.

Het onderzoek geeft een kwalitatief en kwantitatief beeld van de capaciteit en budgetten van de infectieziektebestrijding van de GGD’en in 2019 en 2022, inclusief tuberculose-, technische hygiëne- en soa- zorg . Daarnaast worden de geleerde lessen van de COVID-19 pandemie, kansen voor (boven)-regionale samenwerking en kansen voor de arbeidsmarkt in beeld gebracht.

Zoals verwacht constateert het onderzoek dat de huidige wettelijke kaders en normen onvoldoende handvatten geven voor de benodigde capaciteit. Dit onderzoek kan gebruikt worden als nulmeting om op een later moment met nieuwe kaders en normen te vergelijken en biedt daardoor waardevolle kwantitatieve informatie.

Uitvoering van aanbevelingen

Recent zijn de negen deeltaken van de infectieziektebestrijding herzien en is het herbeoordelen van de benodigde structurele capaciteit opgestart, zoals o.a. aanbevolen wordt in dit onderzoek. Deze informatie biedt vervolgens inzicht in de benodigde financiering die hoort bij de nieuwe normering voor de structurele professionele bezetting van de infectieziektebestrijding in de reguliere situatie.

De GGD’en ontvangen vanuit VWS tijdelijke financiering om in 2023 en 2024 een eerste versterking te bieden. Hierdoor kan de opvolging van een aantal aanbevelingen direct worden opgestart. Zo biedt het programma ‘Versterking infectieziekten en pandemische paraatheid GGD’en’(VIP) de GGD’en de mogelijkheid om een kern van het personeel, aangenomen tijdens de coronapandemie, in het team infectieziektebestrijding – weliswaar voorlopig-  te behouden. Ook start in afstemming met betrokken professionals en partijen een onderzoek in 2023 om te bepalen op welk gewenste niveau taken binnen de infectieziektebestrijding  het beste kunnen worden uitgevoerd: op GGD niveau, bovenregionaal of eventueel landelijk.

GGD GHOR Nederland zet actief in op het thema arbeidsmarkt, dat ook speelt bij bijvoorbeeld forensische geneeskunde. We werken aan een handleiding taakdifferentiatie om het medisch personeel te ontlasten, en we werken aan het slim en versneld opleiden van personeel. Bovendien hebben we aandacht voor het aantrekkelijk maken én houden van werken bij de GGD’en.

Ton Coenen: “Ondanks de jarenlange buitengewone inzet van de GGD’en in de COVID-19 pandemie, zijn de gebreken van de huidige infectieziektebestrijding evident geworden. En die kunnen alleen opgelost worden met structurele investeringen. Het is daarom van groot belang om nu door te pakken en voor te bouwen op de inzichten van de GGD ‘en zelf en de resultaten van het onderzoek. Dit is niet van vandaag op morgen georganiseerd en we kunnen het ook zeker niet alleen. Samen met het RIVM, de in oprichting zijnde Landelijke functionaliteit infectieziektebestrijding (LFI), met de gemeenten en VWS staan we voor deze grote opgave om onze kerntaken uit te voeren én om pandemische paraat te zijn. Ook deze uitdaging gaan we met volle inzet aan”.

Lees hier het volledige AEF rapport.