OnderwerpenKernwaarde Aantrekkelijke plekken

Kernwaarde Aantrekkelijke plekken

Kernwaarde Aantrekkelijke plekken

Navigatie

Waar we onze tijd doorbrengen heeft een belangrijk effect op onze kwaliteit van leven. Aantrekkelijke plekken bieden mensen gelegenheid te ontmoeten, ontspannen, bewegen en gezond te genieten. Wat aantrekkelijk is, is afhankelijk van de gebruikers en de verdere omgeving (bijvoorbeeld stad of platteland) en vereist maatwerk.

Door de plekken voldoende dichtbij en voor iedereen, ook kwetsbare mensen, veilig en gemakkelijk toegankelijk te maken en met gebruikers in te richten, kunnen zij goed gebruikt worden. Aantrekkelijk ingerichte plekken dragen bij aan het verminderen van de kans op eenzaamheid en stressgerelateerde klachten en dragen bij aan de fysieke fitheid, sociale cohesie en kwaliteit van leven.

Terug naar het kernwaarden overzicht

Bevorder participatie

Aantrekkelijke plekken bieden mensen gelegenheid te ontmoeten, ontspannen, bewegen en gezond te genieten. Wat aantrekkelijk is, is afhankelijk van de gebruikers en van de verdere omgeving. Een plek wordt alleen goed gebruikt als deze aansluit op de wensen en behoeften van gebruikers. Dat kan door middel van een goed proces met burgerparticipatie. Burgerparticipatie betekent dat bewoners actief meedoen bij de planning, ontwikkeling, uitvoering, beheer en/of evaluatie van een plek of van beleid. Vroegtijdig samenwerken vergroot de kwaliteit van oplossingen en zorgt ervoor dat verschillende perspectieven, kennis en creativiteit direct op tafel komen (bron: Inspiratiegids participatie).

Participatie is gebaseerd op vertrouwen, zowel van professionals in burgers als omgekeerd. Er zijn verschillende niveaus van participatie mogelijk, van informeren, raadplegen en adviseren tot coproduceren of meebeslissen. Het doel van het inzetten van de bewonersparticipatie bepaalt mede de methode die gebruikt wordt en de te betrekken bewoners(groepen). Participatie is altijd maatwerk.

Advies 1: Schep mogelijkheden voor en bied ruimte aan leefbaarheidsinitiatieven van bewoners.
Advies 2: Op het platteland is het verenigingsleven vrijwel altijd betrokken bij succesvolle leefbaarheidsinitiatieven. Maak hier gebruik van en/of stimuleer dit.
Advies 3: Creëer een structuur die het mogelijk maakt dat dorpen van elkaar kunnen leren en waarin ook samenwerking tussen de dorpen wordt bevorderd.

Advies 4: Maak gebruik van ervaringen die elders zijn opgedaan. Het Kennisplatformbewoners.nl biedt (uitwisseling van) kennis en informatie voor bewoners actief voor de leefbaarheid van hun wijk, buurt of dorp. Er staan veel praktische voorbeelden op de website.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Leefbaarheidsinitiatieven platteland, LVKK, Kennisplatform Bewoners

Advies 5: Maak vooraf afspraken met elkaar over het doel van participatie en de bijbehorende randvoorwaarden. Doorloop daarvoor bijvoorbeeld het stappenplan in de ‘handreiking bewonersparticipatie bij de inrichting van een gezonde leefomgeving’.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: RIVM handreiking bewonersparticipatie, Inspiratiegids participatie

Advies 6: Bepaal de geschikte methode(s) van bewonersparticipatie. Doorloop daarvoor bijvoorbeeld het stappenplan in de ‘handreiking bewonersparticipatie bij de inrichting van een gezonde leefomgeving’.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: RIVM handreiking bewonersparticipatie, Inspiratiegids participatie, Loket Gezond Leven

Advies 7: Heb aandacht voor representativiteit en afspiegeling van de burgers die het aangaat en zij die meedoen in het participatieproces.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Pharos

Advies 8: Maak openbaar groen beschikbaar voor zelfbeheer, bijvoorbeeld voor een buurt of stoeptuin.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Gemeente Utrecht – Buurt of stoeptuin

Advies 9: Maak met hardlopers en atletiekverenigingen hardlooproutes in de openbare ruimte.

Advies 10: Faciliteer en stimuleer bewonersinitiatieven.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: VNG handreiking, VNG werkboek, participatie in het groen, kennisdossier Burgers zijn Hoofdrolspelers

Terug naar het kernwaarden overzicht

Maak mooi en comfortabel

Gebouwen, uitzicht en natuurlijke elementen kunnen helpen om een aantrekkelijke, onderscheidende plek te maken waar mensen graag zijn. Deze kenmerken zorgen er ook voor dat mensen gemakkelijker hun weg kunnen vinden. Een sterke lokale identiteit, bijvoorbeeld door kunst, cultuur, historische gebouwen of een bijzondere boom, zorgt ervoor dat mensen een plek positief ervaren en zich verbonden voelen met de plek.

Goede plekken bieden een gevarieerd aanbod aan ontmoetingsplekken waar mensen vanuit de gehele community en vanuit verschillende achtergronden elkaar tegenkomen en elkaar kunnen leren kennen. Dit wordt ook wel ‘placemaking’ genoemd. Door een plek mooi, prettig en comfortabel in te richten met en voor de mensen, draagt het bij aan sociaal maatschappelijk participeren, kwaliteit van leven, mentaal welbevinden en zingeving.

Advies 1: Geef straten en pleinen mooi vorm, bijvoorbeeld vanuit cultureel, historisch of functioneel oogpunt. Denk aan zaken als sfeer, de aanwezigheid van monumenten, mooie gebouwen of kunst, en of men zich verbonden voelt met de plek en/of diens gebruikers.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water, De Leefplekmeter

Advies 2: Heb aandacht voor kunst en cultuur. De vormgeving van de buitenruimte en objecten in de buitenruimte kunnen bijdragen aan beleving en zingeving en het creëren van een identiteit van een plek.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: De Leefplekmeter, Whitepaper speel ren fiets skate

Advies 3: Sluit aan bij de lokale behoeften en gewoonten. Maak gebruik van regionale verkenningen op het gebied van publieke ruimte en kleine kernen.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Brabant, Zuid-Holland

Advies 4: Sluit aan bij de lokale behoeften en gewoonten. Maar gebruik van de producten en inzichten beschikbaar via de regionale verenigingen voor kleine (of krachtige) kernen, vindbaar via de landelijke vereniging.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen

Advies 5: Zorg dat mensen graag op een plek willen zijn. Ook in de nacht, in verschillende seizoenen en bij slecht weer. Zorg voor zo min mogelijk negatieve kenmerken zoals leegstaande gebouwen en braakliggende terreinen.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: De Leefplekmeter

Advies 6: Zorg dat mensen zich verbonden voelen met een plek en op deze manier ook met hun buurtbewoners en wijk of kern. In de vorming van feitelijk, gevoeld en symbolisch eigenaarschap spelen sociale processen en ook sociaal kapitaal een belangrijke rol.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Leefbaarheidsinitiatieven platteland, Bloeizone

Advies 7: Maak een plek comfortabel, let bijvoorbeeld op zon en wind.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water

Advies 8: Bij een publieke ruimte gaat het vaak om een goede interactie tussen gebouw, openbare ruimte en gebruiker. De vormgeving van de omliggende gebouwen kan dan ook een belangrijke rol spelen in hoeverre mensen de publieke ruimte aantrekkelijk vinden. Zorg bijvoorbeeld voor een zachte overgang tussen een gebouw en de straat door een bankje, plantenbak, etalages, et cetera.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Blog stadslente

Advies 9: Recycle bij sloop en renovatieprocessen bestaand groen.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Struikroven

Terug naar het kernwaarden overzicht

Maak veilig, schoon en heel

Een aantrekkelijke plek is schoon (geen zwerfvuil of hondenpoep) en het straatmeubilair is heel en overlast en criminaliteit zijn beperkt. Alle gebruikers (jong, oud) moeten veilig gebruik kunnen maken van de plek en zich ook veilig voelen. De inrichting van de openbare ruimte (verlichting) draagt hieraan bij.

Sociale onveiligheid kan stress veroorzaken en gaat over gevoel van onveiligheid en over daadwerkelijke criminaliteit en overlast. Gevoel van veiligheid is belangrijk voor gezondheid. Goede afspraken over beheer, handhaving en toezicht zijn hierbij belangrijk. Het helpt als mensen in de buurt elkaar kennen, dat draagt positief bij aan een gevoel van veiligheid. Draag er zorg voor dat de plek ook voor omwonenden aangenaam blijft en geen overlast veroorzaakt.

Advies 1: Zet in op een hoge ‘Beeldkwaliteit’, als dit instrument gebruikt wordt bij het beheer van de Openbare Ruimte.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: CROW

Advies 2: Zorg voor voldoende beheer, betrek waar mogelijk gebruikers.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Amsterdamse beweeglogica, Gezond Ontwerp, Th. groen&water , Leefplekmeter

Advies 3: Regel zo nodig toezicht, betrek waar mogelijk gebruikers.
Advies 4: Breng de veiligheid van een plek in kaart door samen met gebruikers (bewoners, ouderen, jongeren) door een wijk of kern te lopen (wijkschouw). Denk ook aan de situatie op andere tijdstippen en in andere jaargetijden. Gebruik daarbij gemeentelijke cijfers (neem contact op met de regionale GGD of kijk op waarstaatjegemeente.nl.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: waarstaatjegemeente.nl

Advies 5: Denk ook aan de functie van de publieke ruimte in de avonduren (een open winkelcentrum wordt bijvoorbeeld veilig ervaren in tegenstelling tot gesloten winkels).
Advies 6: Zorg dat mensen in de buurt elkaar kennen, dat draagt positief bij aan een gevoel van veiligheid. Werk bijvoorbeeld samen met een buurtambassadeur. Een laagdrempelig aanspreekpunt in en voor de wijk is essentieel om mensen hun wensen en behoeften te laten uiten.
Advies 7: Zet in op het elkaar leren kennen in de buurt door ontmoetingsplekken te creëren, activiteiten/buurtinitiatieven te organiseren en faciliteren. Doe dit samen met bewoners.

Advies 8: Vergroot de (beleving van de) veiligheid en ontmoedig asociaal gedrag. Denk hierbij aan zicht vanuit woningen (‘keukenraam controle’) en goede verlichting.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water, Leefplekmeter, Inspiratieboek gezondheid, Kenniscentrum Sport en Bewegen

Advies 9: Zorg voor vandalismebestendige voorzieningen van goede kwaliteit.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water

Advies 10: Maak hondenbeleid om ontlasting te voorkomen in de openbare ruimte (bijvoorbeeld op stoepen, goten, verblijf- en speelplaatsen).

Advies 11: Maak singels en vijvers veilig, bijvoorbeeld met schuine taluds en verlaagde oevers.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water

Advies 12: Zorg voor tijdig legen van (ondergrondse) afvalcontainers. Afval heeft een aantrekkingskracht op ratten en muizen. Deze dieren kunnen infectieziekten overdragen.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Preventie knaagdieroverlast

Advies 13: Bied goede en schone toiletvoorzieningen in de omgeving van ontmoetingsplekken. Dit gaat wildplassen tegen.

Advies 14: Zorg ervoor dat afval, graffiti en de schade van vandalisme snel worden verwijderd.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Kenniscentrum Sport en Bewegen

Terug naar het kernwaarden overzicht

Maak toegankelijk

Aantrekkelijke plekken zijn voor iedereen toegankelijk en veilig te bereiken. Toegankelijk voor kinderen om zelfstandig buiten te spelen, voor ouderen en mensen die minder goed ter been zijn om te kunnen wandelen en bijvoorbeeld voor slechtzienden.

Advies 1: Pas richtlijnen toe of win advies in bij een organisatie of adviesbureau gespecialiseerd in toegankelijkheid voor mensen met een beperking.

Advies 2: Pas richtlijnen toe of win advies in bij een organisatie of adviesbureau gespecialiseerd in toegankelijkheid voor mensen met een beperking.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Nederlands Instituut voor Toegankelijkheid, PBTConsult, VACpunt Wonen

Advies 3: Zorg voor voldoende routes om te wandelen en fietsen naar en tussen plekken waar mensen graag willen zijn.

Advies 4: Maak wandel- en fietsroutes aantrekkelijk, veilig en direct, met name voor kinderen, ouderen en andere kwetsbare verkeersdeelnemers (met name in de buurt van scholen en kindvoorzieningen, verzorgingshuizen en ouderenvoorzieningen, et cetera).

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Amsterdamse beweeglogica, Veilig verkeer Nederland, Kenniscentrum Sport en Bewegen

Advies 5: Organiseer het beheer met aandacht voor toegankelijkheid voor ouderen en hen die minder goed ter been zijn, ook bij winterse weersomstandigheden.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Kenniscentrum Sport en Bewegen

Advies 6: Zorg voor gelijke straten zonder scheuren en boomwortels. Maak niet teveel trappen en zorg voor gelijke traptreden. Plaats plantenbakken, fietsenrekken en vuilnisbakken zo dat ze geen obstakels vormen. Vermijd gladde oppervlakken en water en bladeren op de stoep.

Terug naar het kernwaarden overzicht

Bied stille plekken

Stille plekken zijn belangrijk om de drukte te ontlopen of te ‘ontstressen’. Rust in eigen huis is nodig (zie ook Kernwaarde Minimaal één zijde (gevel) van een woning is aangenaam), maar velen vinden ook een rustig plekje niet te ver van huis belangrijk. Stil betekent niet dat er geen geluid is, maar wel dat er prettige en/of neutrale geluiden hoorbaar zijn. Mensen vinden natuurlijke geluiden meestal het prettigst. Het is daarom belangrijk om voldoende natuurlijke omgeving te hebben (zie kopje: bied natuurlijke omgeving). Vooral in een drukke stad is het bieden van stille plekken van belang.

Advies 1: Vraag bewoners naar behoefte aan en het gebruik van stille plekken in de buurt. Identificeer stille plekken die behouden moeten worden.
Advies 2: Bescherm deze stille plekken tegen lawaai door ze op te nemen in het beleid. Creëer stille plekken waar nodig.

Advies 3: Maak gebruik van soundscaping (gebruik van gewenst geluid en demping van ongewenst geluid). Voeg bijvoorbeeld in een versteende omgeving natuurlijke elementen toe. Hou wel rekening met risico’s van groen en water (muggen, teken).

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: GGD richtlijn omgevingsgeluid

Advies 4: Realiseer een geluidluwe zijde op geluidbelaste locaties. Positioneer de slaapkamers zoveel mogelijk aan deze zijde. Deze geluidsluwe zijde (ook wel stille zijde genoemd) geeft mensen de mogelijkheid om zich (tijdelijk) aan het geluid te onttrekken en om te slapen met een open raam.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Richtlijn geluid, RIVM stille zijde, RIVM Rapport

Terug naar het kernwaarden overzicht

Stimuleer ontmoeten

Levendige plekken stimuleren het ontmoeten van buurtbewoners en zijn daarmee een middel tegen eenzaamheid en om de sociale cohesie te bevorderen. Bij sociale cohesie gaat het erom dat bewoners elkaar (her)kennen en naar elkaar omkijken. De behoefte aan een onderlinge band met buurtbewoners verschilt per levensfase en per persoon, voor kwetsbare groepen is dit vaak erg belangrijk. Levendigheid promoot daarnaast het daadwerkelijke gebruik van een aantrekkelijke plek. Vooral in landelijk gebied is het bieden van levendigheid op een plek van belang.

Advies 1: Bied voorzieningen om elkaar te ontmoeten, zoals bankjes op pleinen, bij speelplekken en in parken en andere natuurlijke omgevingen, en elementen die als informele zitplaats gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld trappen, brede paaltjes, et cetera.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Beweegvriendelijke stad

Advies 2: Kies een passend, en voldoende hoog kwaliteitsniveau voor de openbare ruimte. Differentieer hierbij tussen de kern of wijk in het algemeen en specifieke aantrekkelijke plekken in de wijk of kern.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Openbare ruimte Raalte

Advies 3: Bevorder ontmoeting door regelmatig activiteiten te (laten) organiseren. Houd hierbij rekening met de principes genoemd bij de kernwaarde “Gezond gewicht” (denk bijvoorbeeld aan een markten, festivals, natuureducatie, et cetera.)

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Voorbeeld Nijmegen

Advies 4: Faciliteer en stimuleer voorzieningen binnen zoals bibliotheken, buurthuizen, wijkcentra, koffietentje bij een park.
Advies 5: Faciliteer en stimuleer buurtinitiatieven (moestuinen, buurtmoeders) en sportactiviteiten.
Advies 6: Zet professionals in zoals buurtsportcoaches, opbouwwerkers die een belangrijke schakel kunnen zijn.

Terug naar het kernwaarden overzicht

Stimuleer sporten en spelen

Straten, parken, pleinen en water geven aanleiding tot (ongeorganiseerd) sporten en spelen, bijvoorbeeld om een rondje te lopen met de hond, in het hardlooprondje wat gymoefeningen op te nemen, verstoppertje te spelen of een eigen spel te verzinnen. Sporten en spelen helpen overgewicht en daarmee samenhangende ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes en kanker voorkomen. Het is ook goed voor de motorische ontwikkeling van kinderen, bevordert lenigheid en zelfredzaamheid van ouderen en helpt eenzaamheid en isolement te voorkomen. Onder werknemers kan het ziekteverzuim verlagen en werktevredenheid en productiviteit bevorderen.

Advies 1: Houd rekening met de wensen van verschillende gebruikers zoals jongens en meisjes, mannen en vrouwen, recreanten en werknemers.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Kenniscentrum Sport en Bewegen, Kennisbundeling groen en gezondheid

Advies 2: Houd rekening met de gezondheid van omwonenden. De GGD’en adviseren bij nieuw aan te leggen sportbanen in de openlucht een zo groot mogelijke afstand tussen de baan en geluidgevoelige bestemmingen zoals woningen.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Handreiking padel en geluid, GGD richtlijn omgevingsgeluid

Advies 3: Maak van woonwijken een autovrije of -luwe groen omgeving, zodat kinderen veilig buiten kunnen spelen.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Kennisbundeling groen en gezondheid, Healthy Village

Terug naar het kernwaarden overzicht

Pas aan (veranderende) klimaat aan

Het klimaat verandert. Het wordt warmer en de weersextremen nemen toe (bijvoorbeeld meer droogte in de zomer maar ook meer forse buien). De leefomgeving moet hierop aangepast worden om onder meer gevolgen voor de gezondheid te voorkomen. Klimaatadaptief bouwen en inrichten in relatie tot gezondheid betekent onder meer rekening houden met toenemende hitte en UV-straling en gezonde oplossingen bedenken voor toenemende wateroverlast door hevige regenval.

Advies 1: Voorkom hittestress.

Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie:
▶ Academische werkplaats
▶ Hitte in de gebouwde omgeving

Advies 2: Maak steden en kernen hittebestendig. Verlaag de temperatuur in de stad door aanleggen van water en groen – zowel op de grond als op daken en tegen gevels.

Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie:
▶ Klimaatbestendige stad link 1, Klimaatbestendige stad link 2, Klimaatbestendige stad link 3
▶ Handreiking decentrale regelgeving klimaatadaptief bouwen en inrichten
▶ Bij hitte daalt de leefbaarheid in de stad
▶ Hitte en droogte in kleine kernen
▶ EfFact Checker

Advies 3: Maak steden en kernen hittebestendig. Verstrek subsidies voor groene daken en groene gevels.

Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie:
▶ Klimaatadaptatie: financiering

Advies 4: Maak steden en kernen hittebestendig. Stimuleer bewoners om hun tuinen te vergroenen.

Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie:
▶ Operatie Steenbreek

Advies 5: Maak steden en kernen hittebestendig. Geef bij ruimtelijke planvorming ruimte aan verkoelende wind om de temperatuur te verlagen. Voorkom windhinder.

Advies 6: Verminder blootstelling aan UV-straling door aanleg van bomen of UV-werende zonneschermen op plekken waar mensen langere tijd verblijven, zoals speelplekken en winkelstraten.

Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie:
▶ Region of Waterloo
▶ Bij hitte daalt de leefbaarheid in de stad

Advies 7: Houd rekening met infectieziekten bij afvoer van regenwater in wadi’s en overstort van rioolwater in oppervlaktewater. Voorkom dat mensen toegang hebben tot waterberging, zodat er niet in kan worden gespeeld en gezwommen.

Advies 8: Zorg voor voldoende drinkwater door middel van openbare watertappunten. Zorg ervoor dat het drinkwater schoon en veilig is tijdens de hitte.

Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie:
▶ JOGG
▶ Gezonde School
▶ Drinkwaterkaart
▶ De drinkwaterkwaliteit is in gevaar door opwarming van water in leiding tracés

Advies 9: Zorg voor goede waterkwaliteit bij speelwater, fonteinen en bedriegertjes. Communiceer duidelijk dat dit geen drinkwater is.

Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie:
▶ RIVM Waterkwaliteitscheck

Advies 10: Zorg voor koele opvangplekken tijdens hete periode, die in de winter tevens dienst kunnen doen als warme plekken als het buiten heel koud is.

Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie:
▶ Er is een toename in de duur en aantal van extreme hittegolven

Advies 11: Zorg voor bescherming tegen de directe zon op de huid.

Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie:
▶ Smeren, kleren, weren

Terug naar het kernwaarden overzicht

Bied groen en water

Een natuurlijke omgeving kan een positieve invloed hebben op de gezondheid, omdat het mensen stimuleert om te bewegen (helpt tegen overgewicht, hart- en vaatziekten) en ontspanning en rust biedt (helpt bij herstel van stress, aandachtsmoeheid en depressie). Het biedt verder ontmoetingsplekken en maakt klimaatbestendig(er): het kan helpen warmte te dempen (tegen hittestress), schaduw te bieden en wateroverlast voorkomen. Het is belangrijk om bij ontwerpen met groen en water ook aandacht te hebben voor mogelijke risico’s, zoals infectieziekten.

Advies 1: Kies (ook) voor een natuurlijke inrichting van openbare ruimte en schoolpleinen.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Amsterdamse beweeglogica, Gezond Ontwerp, Thema groen en water, Inspiratiegids groene gezonde wijk, Handboek speelnatuur, Rotterdam gaat voor groen, Groenvisie Amsterdam, Kenniscentrum Sport en Bewegen

Advies 2: Creëer, samen met belanghebbenden ommetjes, die het (agrarisch) buitengebied van dorp of stad toegankelijk maken en heb aandacht voor toegankelijkheid, bijvoorbeeld door ook ommetjes met beperkte omvang te bieden, ‘afsnij’-mogelijkheden te creëren en/ of bankjes langs de route te plaatsen.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Kennis platform bewoners, Ommetjes, Natuurinclusief bouwen, Maatregelen voor nieuwbouw en gebiedsontwikkeling, Handreiking natuurinclusief bouwen

Advies 3: Maak de natuurlijke omgeving aantrekkelijk voor gebruik. Denk hierbij aan beweeg-, en sportvriendelijk, plek voor ontmoeting, en plek voor ontspanning (rust en stilte).

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Alles over sport Blauw en Sport, Alles over sport Blauw en bewegen, Kenniscentrum Sport en Bewegen, Amsterdamse gezondheidslogica

Advies 4: Maak parken of natuur bereikbaar voor iedereen, op loop- en fietsafstand. Faciliteiten voor fietsparkeren horen daarbij.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Amsterdamse beweeglogica

Advies 5: Kies voor groen dat meekleurt met de seizoenen en variatie in de bloeitijd heeft, zodat de omgeving in elk seizoen aantrekkelijk is.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water, Groen en Gezondheid, Samen voor biodiversiteit

Advies 6: Kies planten- en bomensoorten waar weinig mensen allergisch voor zijn en die weinig overlast geven.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water

Advies 7: Minimaliseer allergenen. Wees zorgvuldig met keuze voor beplanting. Sommige grassen, bomen en kruiden produceren sterk allergeen pollen die hooikoortsklachten veroorzaken.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Bomenkompas, Pollenkalender

Advies 8: Let bij het inrichten van groen op risico’s van teken. Teken komen ook voor in de bebouwde kom in parken en groenstroken. Teken zitten vooral in hoog gras of tussen dode bladeren, het liefst bij bomen en struiken.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Maatregelen teken bij groeninrichting

Advies 9: Stimuleer het aanleggen van (buurt)moestuinen. Maak afspraken met de gebruikers over het beheer. Houd wel rekening met mogelijke bodemverontreiniging.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water

Advies 10: Zorg voor voldoende zitmogelijkheden (in zon en schaduw) in groen en langs water. En vergroot de verblijfsfunctie op plekken waar water en groen samenkomen.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water

Advies 11: Maak terreinen geschikt voor lunchwandelen of hardlopen voor werknemers. Maak bedrijventerreinen openbaar voor omwonenden.

▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezond Ontwerp, Thema groen en water, Groene Bedrijventerreinen, RIVM, IVN

Advies 12: Heb aandacht voor de microbiologische kwaliteit van water in de stad. Doe de waterkwaliteitscheck voor nieuwe en bestaande stedelijk water concepten. Maak duidelijk wanneer het geen drinkwater is.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: RIVM waterkwaliteitscheck, Wegwijzer wildzwemmen

Advies 13: De temperatuur in de stad en de woning kan verlaagd worden door het aanleggen van water en groen – zowel op de grond als op daken en tegen gevels.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Factsheet hitte Academische Werkplaats Milieu en Gezondheid

Advies 14: Maak openbaar groen beschikbaar voor zelfbeheer, bijvoorbeeld door een buurt- of stoeptuin.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Gemeente Utrecht – Groen

Advies 15: Zorg voor groene en blauwe verbindingen van stad naar natuur.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Gezond ontwerp wijzer, Handreiking groen en gezond leven in de stad, Biodiversiteit herstellen

Advies 16: Maak gebruik van de groene vuistregel 3-30-300 (3 bomen zichtbaar vanuit elk huis, 30 procent bladerdek in elke buurt, 300 meter van het dichtstbijzijnde park of groene plek).

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: hortipoint

Advies 17: Gebruik het ‘Groen, tenzij’ principe. De openbare ruimte, daken en gevels krijgen een groene inrichting, tenzij het op die plek niet gewenst vanwege een vereiste functionaliteit of voorziening. Hiermee wordt groen een vanzelfsprekend onderdeel van de buurt.

Advies 18: Stimuleer particulieren om hun tuin, gevels en straten groen aan te leggen, bijvoorbeeld door gratis planten aan te bieden of door mee te doen aan het NK tegelwippen.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: NK Tegelwippen

Terug naar het kernwaarden overzicht

Gezonde bodem

Speelplekken, moestuinen en woningen moeten worden gerealiseerd op een bodem met een gezondheidskundig voldoende kwaliteit. Een bodemverontreiniging met lood kan een gezondheidsrisico vormen voor jonge kinderen. De huidige interventiewaarde bij gevoelige locaties biedt onvoldoende bescherming voor de gezondheid van jonge kinderen. 

Advies 1: Ga na of er verontreinigingen in de bodem aanwezig zijn die een nadelig effect kunnen hebben op de gezondheid. Houd hierbij rekening met het beoogd gebruik van de betreffende locatie.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: GGD-richtlijn gezondheidsrisico van bodemverontreiniging

Advies 2: Let specifiek op verontreinigingen met lood, zeker op plaatsen waar kinderen spelen en bij moes- en volkstuinen. Lood kan ook onder de interventiewaarde gezondheidseffecten veroorzaken.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: GGD-advies ‘lood in bodem en gezondheid’

Terug naar het kernwaarden overzicht

Organiseer activiteiten

Een plek anders gaan gebruiken vraagt om gedragsverandering. De GGD’en hebben veel kennis van en ervaring met gedragsveranderingsprogramma’s en kunnen overheid of initiatiefnemer hierbij ondersteunen. Alleen een juiste fysieke plek is niet voldoende; het ook gaat om activiteiten (software) en de organisatie daarvan (orgware).

Advies 1: Bied (bij voorkeur erkende) interventies op het gebied van sport en bewegen, zoals ‘PLAYgrounds’ of ‘ SLIMMER diabetes voorkomen’.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Loket gezond leven – sport en bewegen

Advies 2: Bied (bij voorkeur erkende) interventies op het gebied van ontmoeten, zoals ‘Kleur je Leven’ of ‘Sociaal Vitaal’.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Loket gezond leven – mentale gezondheid

Advies 3: Bied (bij voorkeur erkende) interventies op het gebied van ontspannen, zoals ‘Psyfit’ of ‘Voluit Leven’.

▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Loket gezond leven – mentale gezondheid

Terug naar het kernwaarden overzicht

Geef het goede voorbeeld

In de eigen organisatie (GGD’en, gemeenten, andere overheid) zijn er ook keuzes die te maken hebben met aantrekkelijke plekken. Practice what you preach en geef het goede voorbeeld!

Advies 1: Maak in de buitenruimte bij het eigen gebouw aantrekkelijke plekken om te pauzeren of overleggen.
Advies 2: Stel aantrekkelijke buitenruimte bij het eigen gebouw buiten werktijden ook open voor omwonenden.

Terug naar het kernwaarden overzicht