Roken is verreweg de belangrijkste oorzaak van sterfte en ziekte. Meeroken door kinderen heeft een nadelige invloed op de ontwikkeling van de longen en geeft een verhoogde kans op luchtweginfecties, op hoesten en het ontwikkelen van astma. Meerokende kinderen hebben een grotere kans later zelf te gaan roken. De fysieke en sociale omgeving spelen een rol in tabakspreventie door te beschermen tegen meeroken en tegelijkertijd uit te dragen dat de norm ‘niet roken’ is.
Genoemde maatregelen beperken ook de blootstelling van volwassen meerokers en ontmoedigen bovendien het roken. Ook rook van houtkachels, open haarden, terraskachels en vuurkorven bevat schadelijke en kankerverwekkende stoffen en kan tot overlast leiden. Mensen met bestaande luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten, ouderen en kinderen kunnen eerder klachten ontwikkelen door blootstelling aan houtrook, ook bij kleine hoeveelheden. Houtrook levert een fors aandeel in de hoeveelheid fijnstof in Nederland.
Zowel roken als meeroken is schadelijk voor de gezondheid. Een rookvrije publieke ruimte beschermt personen tegen onvrijwillige blootstelling en de schadelijke gevolgen van rook. Het roken van een elektronische sigaret en waterpijp is ook schadelijk voor de gezondheid; de genoemde maatregelen gelden daarom ook voor deze producten.
▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Gezonde school, Gezonde kinderopvang, Rookvrijegeneratie/gemeente, Loket Gezond Leven, Rookvrij schoolterrein
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: JOGG team-fit
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Trimbos instituut
Dring het aantal verkooppunten van tabak terug. Reclame kan mensen verleiden tot bepaald gedrag. Het niet zien van personen die roken, en het voorkómen van aanbod en reclame van rookartikelen helpt personen om niet te gaan roken. In het preventieakkoord staan ook afspraken over verkoop en reclame van tabak.
▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Preventieakkoord, Rookvrije generatie
Rookvrij opgroeien moet vanzelfsprekend zijn. Ieder kind dat geboren wordt moet de kans krijgen om volledig rookvrij op te groeien. Dit kan in een rookvrije omgeving, zonder verleidingen en met goede voorbeelden om zich heen.
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Rookvrije generatie
▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: Rookvrije generatie, Stoptober en Puur Rookvrij
Stoppen met roken vraagt een gedragsverandering. Dit is niet eenvoudig. Programma’s kunnen personen ondersteunen om te stoppen met roken en om dat vol te houden. Programma’s om weerbaarheid bij jongeren te vergroten kan voorkómen dat zij gaan roken. De GGD’en hebben veel kennis van en ervaring met gedragsveranderingsprogramma’s en kunnen overheid of initiatiefnemer hierbij ondersteunen.
▶ Zie de volgende voorbeelden: Rookvrij! Ook jij?, Sport Rookvrij en Voel je Vrij!
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Loket Gezond Leven
In de eigen organisatie (GGD’en, gemeenten, andere overheid) zijn er ook keuzes die te maken hebben met het aanbieden van een rookvrije omgeving. Practice what you preach en geef het goede voorbeeld!
Door houtrook te beperken worden er minder schadelijke stoffen uitgestoten en wordt hinder ten gevolge van de geur van houtrook beperkt. Dit draagt bij aan de kwaliteit van de leefomgeving en het welbevinden.
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: IPLO- houtrook
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: GGD standpunt – houtrook
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Schone Lucht Akkoord
Minder of geen hout stoken of het optimaal gaan stoken vraagt een gedragsverandering. De GGD’en hebben veel kennis van en ervaring met gedragsveranderingsprogramma’s en kunnen overheid of initiatiefnemer hierbij ondersteunen.
▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: InfoMil, MilieuCentraal
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Stookalert
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: GGDLeefomgeving-veilig en gezond gas besparen
In de eigen organisatie (GGD’en, gemeenten, andere overheid) zijn er ook keuzes die te maken hebben met het voorkómen en verminderen van houtrook. Practice what you preach en geef het goede voorbeeld!
Een plek wordt alleen goed gebruikt als deze aansluit op de behoeften van gebruikers. Dat kan door middel van een goed proces met burgerparticipatie. Burgerparticipatie betekent dat bewoners actief meedoen bij de planning, ontwikkeling, uitvoering, beheer en/of evaluatie van een plek of van beleid. Vroegtijdig samenwerken vergroot de kwaliteit van oplossingen en zorgt ervoor dat verschillende perspectieven, kennis en creativiteit direct op tafel komen (inspiratiegids participatie).
Participatie is gebaseerd op vertrouwen, zowel van professionals in burgers als omgekeerd. Er zijn verschillende niveaus van participatie mogelijk, van informeren, raadplegen en adviseren tot coproduceren of meebeslissen. Het doel van het inzetten van de bewonersparticipatie bepaalt mede de methode die gebruikt wordt en de te betrekken bewoners(groepen). Participatie is altijd maatwerk.
▶ Bekijk deze link voor meer informatie/inspiratie: Pharos
▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: RIVM handreiking bewonersparticipatie, Inspiratiegids participatie
▶ Bekijk deze linkjes voor meer informatie/inspiratie: RIVM handreiking bewonersparticipatie, Inspiratiegids participatie, Loket Gezond Leven