Geluidsoverlast: recht op rust

Als je met Fred Woudenberg, hoofd afdeling Leefomgeving van GGD Amsterdam praat, dan praat je met meer dan 30 jaar ervaring op het gebied van gezondheid en leefomgeving. Geluidsoverlast is één van de onderwerpen die hierbij horen. En de gevolgen ervan zijn veel groter dan je zou denken. Van slaaptekort en stress tot hoge bloeddruk of hartinfarct, jaarlijks overlijden er mensen aan de gevolgen van geluidsoverlast. Hoe kan het dat er dan zo weinig aandacht voor is?

Fred: “Het fascineert me nog steeds hoe wij omgaan met milieu en gezondheid. Mensen zijn bang voor dingen waar ze niet ziek van worden en worden ziek van dingen waarvoor ze niet bang zijn. Geluid is in Nederland de tweede oorzaak van gezondheidsproblemen, veroorzaakt door de leefomgeving, na luchtverontreiniging. Er overlijden jaarlijks zo’n honderd mensen aan een hartinfarct veroorzaakt door geluid van wegverkeer. Toch zie je wél actiegroepen tegen zendmasten of fijnstof, maar zelden actiegroepen die strijden voor minder geluid door wegverkeer.”

Het verband tussen geluid en gezondheidsproblemen

De eerste effecten van geluidsoverlast zijn ernstige hinder en slaapverstoring. Door verstoring van je slaap ben je minder uitgerust, heb je meer kans op ongevallen of ben je minder productief op je werk. Daarnaast is slaap bedoeld om je lijf te laten herstellen. Als je spijsvertering niet ‘herstelt’, kan dat tot overgewicht leiden. Ook levert slechte slaap een bijdrage aan hart- en vaatziekten.

Het enige dat nodig is, is de wil om iets te veranderen

Freds persoonlijke missie is het verkleinen van gezondheidsverschillen tussen groepen mensen, tussen arm en rijk.

GGD’ers denken mee over de inrichting van de stad. “Mijn collega’s en ik zitten bij grote bouwplannen of bij de omgevingsvisie als adviseur aan tafel en vertellen wat je kunt doen in de fysieke inrichting voor een betere gezondheid van mensen. Denk aan verminderen van luchtverontreiniging, omgaan met hitte in de stad, schadelijke stoffen in de grond, beestjes als de eikenprocessierups of ratten en ook geluidsoverlast”.

Prikkel om gezonde dingen te doen is te klein

“De huizen aan de Laan van Spartaan hebben aan de achterkant een mooie omheinde plek waar je naar buiten kunt en waar het stil is”. Fred kan meer voorbeelden noemen van projecten waar de uitgangspunten van de GGD in de praktijk te zien zijn. Toch is er nog een wereld te winnen. De advieswaarde van de WHO voor wegverkeersgeluid is 53 decibel. In de nieuwe Omgevingswet komt te staan dat je in de stad tot 70 decibel mag toestaan en daarbij moet ‘proberen om minimaal een aangename, stille zijde te bieden’. Fred: “Draai dit nou om: iedere woning heeft een kant van ten hoogste 53 decibel en als de gemeente dat hoger wil laten zijn, dan moet ze daarvoor beleid maken. De Rijksoverheid moet zorgen voor een grotere prikkel om gezonde keuzes te maken.”

Meer of minder gevoelig voor geluid

Tot slot vertelt Fred over hoe de GGD ook op een andere manier probeert te voorkomen dat mensen hinder ervaren van geluid. “Zo’n 10-15% van de mensen heeft eerder en meer last van geluid dan anderen. Daar kun je niks aan doen, maar als je dat van jezelf weet, want dan kun je dat meewegen als je een huis gaat kopen of huren waar je bijvoorbeeld het weg- of vliegverkeer goed hoort. Daarom biedt de GGD een wetenschappelijke onderbouwde simpele test aan met 5 vragen, die een indicatie geeft of je geluidgevoelig bent en welke adviezen daarbij horen. De test is inmiddels ingevuld door meer dan 7000 mensen, mooi toch?”

Meer weten?

Samen met Fred adviseren alle GGD’en, gevraagd en ongevraagd, alle organisaties die willen weten hoe ze hun inwoners, huurders of kopers de rust kunnen bieden die nodig is voor hun gezondheid.
Kernwaarden voor een Gezonde en Veilige Leefomgeving.
Gezonde en veilige leefomgeving
Vragen over je omgeving en je gezondheid?
Geluidgevoeligheid