Infectieziektebestrijding

Infectieziektebestrijding

Infectieziektebestrijding

De COVID-19 pandemie heeft laten zien dat een infectieziekte grote impact kan hebben op individuele gezondheid, de publieke gezondheid én op de maatschappij. GGD’en spelen een centrale rol in de preventie van infectieziekten en in de infectieziektebestrijding.

Infectieziektebestrijding omvat het voorkomen, signaleren en bestrijden van infectieziekten die vanwege hun verspreidingskans een risico vormen voor de volksgezondheid. Het gaat om een grote variëteit aan ziekterisico’s. Denk aan kinkhoest, hepatitis, legionellose, meningokokkenziekte en tuberculose (tbc). Er zijn ook infectieziekten die in Nederland niet of zeer sporadisch voorkomen, maar in het buitenland frequent(er) voorkomen, zoals MERS, malaria en ebola. TBC bestrijding is een aparte taak binnen de infectieziektebestrijding voor de GGD’en.

Lees meer over TBC

Taken

Infectieziektebestrijding is binnen de publieke gezondheid zowel een taak van de gemeenten als van het Rijk. Afhankelijk van de ernst en omvang van een uitbraak van een infectieziekte ligt de verantwoordelijkheid voor de aanpak ervan bij het college van B en W, de burgemeester, de veiligheidsregio of de minister.

De uitvoering van infectiebestrijding ligt bij de GGD’en en wordt uitgevoerd in opdracht van de gemeente. Zij hebben de volgende taken. Ze geven gemeenten en het Rijk inzicht in de risico’s rond infectieziekten en de mogelijkheden ze te verkleinen. Daarnaast adviseren ze risicovolle instellingen en bedrijven over welke maatregelen zij kunnen nemen. Ten derde zorgen ze voor een adequate aanpak bij (dreiging van) een epidemie, zoals het uitvoeren van testen, vaccinatie en bron en contact onderzoek tijdens de COVID-19 pandemie. Infectieziektebestrijding wordt uitgevoerd volgens de richtlijnen van het RIVM.

De GGD voert veel activiteiten uit om verspreiding van infectieziekten te voorkomen, waaronder vaccineren en het uitvoeren van bron-en contactonderzoek na een infectieziektemelding. De GGD heeft ook een surveillancefunctie om (mogelijke) uitbraken van infectieziekten te volgen en voert een regiefunctie uit om deze infectieziekteuitbraken zo snel mogelijk te stoppen. Het opsporen en voorkomen van verspreiding van infectieziekten draagt bij aan een gezonde leefomgeving en verbetering van de volksgezondheid.

GGD’en werken in de bestrijding van infectieziekten samen met het RIVM, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en regionale ketenpartners zoals laboratoria, huisartsen, ziekenhuizen en veterinaire artsen. Er is specifieke aandacht voor instellingen waar mensen verblijven of samenkomen die kwetsbaar zijn voor infectieziekten, zoals de VVT-sector (verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg), ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, kindercentra, basisscholen en asielzoekerscentra.

Steeds complexer

De infectieziektebestrijding neemt toe in complexiteit. Onder meer vanwege toegenomen antibioticaresistentie, diergerelateerde infectieziekten als Q-koorts (zoönosen) en internationale emerging diseases als veroorzaakt door nieuwe verwekkers zoals SARS-CoV-2 (veroorzaker van COVID-19), het MERS-virus, het zika-virus en het ebolavirus.

Ook maatschappelijke ontwikkelingen hebben invloed op de infectieziektebestrijding. Het veranderende zorglandschap, bijvoorbeeld: zorg wordt langer eerstelijns georganiseerd en er ontstaan complexe extramurale zorgvormen. Risico’s voor de publieke gezondheid die daarbij ontstaan, zijn bijvoorbeeld de toename van bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) en antibioticaresistentie. Ook door klimaatverandering komen er andere infectieziekterisico’s op ons af.

Ontwikkelingen in de omgeving, zoals het bouwen van een nieuwe woonwijk of een uitbreiding van een dierhouderij,  kunnen de publieke gezondheid positief of negatief beïnvloeden. Infectieziekten kunnen de ruimte krijgen. Zo dient bij de ontwikkeling, uitbreiding en planvorming van veehouderijen daar rekening mee worden gehouden, om infectieziekten zoals Q-koorts en vogelgriep te voorkomen. De GGD’en adviseren gemeenten over hoe ze hier rekening mee kunnen houden bij ruimtelijke planvorming.

Wat GGD GHOR Nederland doet

GGD GHOR Nederland stimuleert en faciliteert samenwerking en uitwisseling tussen GGD’en. Die moeten immers optimaal zijn voorbereid op nieuwe risico’s als gevolg van infectieziekten. Ook onderhouden we als  belangenbehartiger van de GGD’en de contacten met onze partners in de infectieziektebestrijding, waaronder het Ministerie van VWS, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), KNCV Tuberculosefonds, zorgverzekeraars en beroepsverenigingen. Tot slot voert GGD GHOR Nederland projecten uit die GGD’en helpen bij het versterken van infectieziektebestrijding.

Binnen dit onderwerp