Bezuinigingen op de publieke gezondheid

In het Regeerprogramma stelde het kabinet dat “belangrijke ambities zoals een gezond opgroeiende jeugd, een fitter en sportiever Nederland en het voorkomen van ziekte, -ook als het financieel even tegenzit- een belangrijk deel van het beleid blijven bepalen”. Op Prinsjesdag bleek echter uit de combinatie van Regeerprogramma en Miljoenennota dat er, de komende jaren, fors bezuinigd gaat worden op de publieke gezondheid, waarbij de eerste bezuinigingen komend jaar terechtkomen in de voorbereidingen van Nederland op een nieuwe pandemie.

In 2025 blijven de bezuinigingen ‘beperkt’ tot de eerste 50 miljoen van de structureel 300 miljoen die op pandemische paraatheid bezuinigd gaat worden tussen nu en 2027 (zie eerder bericht). Voor de GGD’en betekent dit een bezuiniging van 11 miljoen euro die door het vorige kabinet beloofd was voor het aanstellen van 75 professionals die zouden worden ingezet in het voorbereiden van de pandemische paraatheid van Nederland.

Venijn in de staart

André Rouvoet, voorzitter GGD GHOR Nederland: “Het venijn zit hem echter in de staart. Voor de jaren na 2025 staan er forse bezuinigingen in de plannen. Bezuinigingen die van invloed zullen zijn op de gezondheid van iedereen in Nederland”. Zo verdwijnen belangrijke financiële middelen voor de uitvoering van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Daarnaast wordt er in de komende jaren fors gesneden in de specifieke uitkeringen en subsidies van VWS. Dit betekent dat de GGD’en minder kunnen doen aan de aanpak van overgewicht of gezondheidsachterstanden, aan het bevorderen van mentale gezondheid of een gezonde leefomgeving, of aan het bevorderen van een kansrijke start voor kinderen en meer. Daarnaast wordt er vanaf 2026 ook bezuinigd op seksuele gezondheid en wil het kabinet de vaccinatiegraad verhogen via fijnmazig vaccineren, zonder te zorgen voor de daarvoor benodigde financiële middelen.

In het regeerprogramma is de kabinetsbrede inzet op het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid opgenomen. Dit samenhangende overheidsbrede weerbaarheidsbeleid wordt in de komende maanden verder uitgewerkt onder regie van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Voor de GHOR een interessante ontwikkeling in het veiligheidsdomein.

Oproep: voorkomen in plaats van genezen

Gezondheid is ieders grootste goed. De gezonde generatie van 2040 wordt nu geboren. GGD GHOR Nederland acht deze ambitie van de gezonde generatie op deze manier niet realistisch en roept het kabinet op om de GGD’en in staat te stellen om via de consultatiebureaus, infectieziektebestrijding, SOA-poli’s, en meer, de inwoners van Nederland gezond te houden. En om te stimuleren dat de experts van GGD en GHOR op het gebied van gezonde leefomgeving, gezondheidsonderzoek, coördinatie van de zorg tijdens rampen en meer ingezet kunnen blijven worden om zo mensen in een veilige en gezonde omgeving te laten opgroeien en leven. Voorkomen blijft immers beter dan genezen.