Ernstige consequenties tekort forensisch artsen

De GGD’en maken zich grote zorgen over het groeiend tekort aan forensisch artsen in Nederland. “Wat niemand wil, gebeurt nu toch: kinderzedenzaken dreigen vertraging op te lopen. En er is een tekort aan forensisch artsen die in deze zaken het onderzoek kunnen doen. Nu treft het kwetsbare kinderen en jongeren die mogelijk slachtoffer zijn van seksueel geweld. Dat is schrijnend”. Ton Coenen, directeur GGD GHOR Nederland doet een dringend beroep op het nieuwe kabinet om in de coalitiebegroting nu eindelijk te doen wat nodig is.

Het niet tijdig uitvoeren van zedenonderzoeken bij minderjarigen heeft verstrekkende gevolgen voor slachtoffers en voor de strafrechtelijke vervolging van daders. Ook de GGD’en voelen het oplopende tekort aan forensisch artsen. Zij, maar ook artsen, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd én voormalige ministers van Justitie en Veiligheid, Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties pleiten al jarenlang voor investering in de forensische geneeskunde. Ton Coenen, directeur GGD GHOR Nederland vraagt, omwille van de ernst van de situatie, om snelle duidelijkheid over de financiering.

Noodverbanden

De lijst onderzoeken en oproepen van allerlei partijen om te zorgen voor meer goede forensisch artsen is eindeloos (zie kader). De laatste was eind 2021 toen 3 ministers meldden dat zij de randvoorwaarden voor forensische geneeskunde wilden verbeteren, onder andere door een structurele investering van € 20 miljoen. “De besluitvorming hierover is aan het volgende kabinet”, schreven zij, op het moment dat de laatste hand gelegd werd aan het coalitieakkoord. In het coalitieakkoord is opnieuw de structurele investering in de forensische geneeskunde niet opgenomen.

De incidentele gelden, waarmee jaren getracht is om de forensische geneeskunde drijvende te houden, zijn goed ingezet. Maar opleiden kost jaren. Het voortdurend uitblijven van een structurele oplossing, en van perspectief heeft geleid tot de huidige situatie. Inmiddels is de eerste noodmaatregel – inzet van niet-forensisch artsen voor gemeentelijke lijkschouw – al van kracht. Een tweede noodverband – voor het zedenonderzoek bij minderjarigen – moet nu met spoed gevonden worden. Ook andere onderdelen van forensische geneeskunde, zoals Forensisch Medische Expertise en Medische Arrestantenzorg, van groot belang voor slachtoffers en strafrecht, lijden onder de tekorten en worden met steeds grotere moeite uitgevoerd. De GGD’en voeren een tweejarig versterkingsprogramma uit ter versterking van de forensische geneeskunde, maar de druk op de huidige groep forensisch artsen is te groot en ook de samenleving zal steeds meer merken van de tekorten.

“We zijn het moment van ingrijpen voorbij”

De forensisch artsen van de GGD’en willen graag een extra bijdrage leveren aan de zedenonderzoeken, maar het is niet mogelijk om dat per direct te doen. Naast een tekort aan forensisch artsen, is ook de benodigde specifieke expertise niet altijd aanwezig bij de forensisch artsen van de GGD. De uitvoering van een zedenonderzoek bij minderjarigen vraagt om zeer specifieke expertise over het kind, en een bekwaamheid die je als arts alleen krijgt als je dit type onderzoek regelmatig uitvoert.

Bovendien is er nu eindelijk die structurele oplossing nodig waar iedereen het over eens is. Een noodverband is niet zonder consequenties: een extra inzet op de ene taak zal ten koste gaan van andere taken. Ton Coenen: “Hoeveel noodmaatregelen komen er nog, voordat de structurele maatregelen getroffen worden die volgens al die partijen en onderzoeken noodzakelijk zijn? We zijn het moment van ingrijpen echt al voorbij”.

Lees ook: Problemen bij kinderzedenzaken: schrijnend tekort aan forensisch artsen (RTL Nieuws, 4 april 2022)
Lees ook: Tekort aan NFI-artsen leidt tot problemen bij kinderzedenzaken (Bron: Medisch Contact 4 april 2022)

Naschrift 11 april 2022

Minister werkt met urgentie aan structurele oplossing voor forensische geneeskunde
Woensdag 6 april vergaderde de vaste commissie van Justitie en Veiligheid over Seksueel geweld en kindermisbruik. Tijdens het debat stelde Kamerlid Mutluer (PvdA), mede namens GroenLinks, aan minister Yesilgöz-Zegerius de vraag of er extra scholing, bijstand en structurele investering komt voor forensische artsen. De minister beaamde dat het cruciaal is dat het tekort aan forensische artsen wordt opgelost. “Samen met NFI en GGD is heel hard gezocht om de tijdelijke tekorten zó op te lossen dat de jonge slachtoffers ook niet dáár weer het slachtoffer van worden. Maar ik blijf op zoek, ook met collega’s van VWS, naar structurele oplossingen. Er wordt 20 miljoen extra becijferd om dit structureel op te kunnen lossen in de toekomst. Wij zijn met BZK en VWS aan het kijken hoe kunnen we dit vormgeven. Een deel van het bedrag is mogelijk vanuit het coalitieakkoord; een deel nog niet. Dit wordt echt met alle urgentie met elkaar opgepakt.”, aldus de minister [vanaf 2:25:00].

Kamervragen over maatregelen voor forensisch personeel
Daags na het debat hebben Kamerleden Van den Hil en Michon-Derkzen (VVD) schriftelijke vragen gesteld aan de ministers van VWS en J&V over de problemen bij kinderzedenzaken en het schrijnend tekort aan forensisch artsen. Daarin vragen zij onder meer naar maatregelen om de personeelstekorten tegen te gaan, het toekomstbestendig maken van de inzet van het forensisch personeel en het voorkomen van uitstroom. Schriftelijke vragen dienen binnen drie weken te worden beantwoord.