Veel mensen vinden geen verkoeling tijdens hitte in en om huis

GGD vraagt aandacht voor problemen met hitte

We hebben te maken met warme dagen in Nederland. En dat kan schadelijke gevolgen hebben voor de gezondheid. Twee op de vijf Nederlanders kunnen tijdens aanhoudende hitte niet goed verkoeling vinden in en om huis. In grote steden is dat zelfs drie op de vijf inwoners. Dat blijkt uit eerder onderzoek van de GGD’en, het CBS en het RIVM onder meer dan 450 duizend inwoners in Nederland. Langdurige blootstelling aan hitte is schadelijk voor de gezondheid. De GGD’en vragen gemeenten om meer maatregelen te nemen om hittestress tegen te gaan. GGD’en zetten zelf ook een tandje bij.

In 2024 zijn in de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen van de GGD’en, het CBS en het RIVM voor het eerst ook landelijk vragen opgenomen over hitte. Deze vragen zijn door de GGD’en toegevoegd omdat zij toenemende problemen met hitte zien. Door klimaatverandering worden de komende jaren hogere temperaturen en meer hittegolven verwacht. De GGD wil daarom monitoren hoeveel last mensen hebben van hitte in en om de woning.

Gezondheid van kwetsbare groepen loopt extra risico

Uit eerder onderzoek weten we dat mensen die moeite hebben met rondkomen en mensen die in huurwoningen wonen, in de heetste woningen wonen. Daarnaast weten we dat ouderen en mensen met al bestaande gezondheidsklachten zoals hart- en vaatziekten en longaandoeningen extra kwetsbaar zijn voor de gevolgen van hitte. Ook jonge kinderen zijn kwetsbaar bij hitte. Mensen die tot een kwetsbare groep behoren, kunnen klachten krijgen zoals vermoeidheid, hoofdpijn en concentratieproblemen. Ook hebben zij meer kans op ernstigere gezondheidsproblemen, zoals uitdroging en hitteberoerte .

Oproep aan gemeenten: brede aandacht voor hittestress

GGD’en roepen gemeenten op om meer te doen om hittestress te voorkomen. Hitte vraagt om een brede aanpak: zowel de inrichting van de (woon)omgeving als aandacht en zorg voor kwetsbare bewoners spelen hierbij een belangrijke rol. Zo is het verkoelen van de buitenruimte van belang, net als afspraken met woningcorporaties over hitte in en om woningen en overleg met zorg- en welzijnsorganisaties over gedrag van en zorg voor kwetsbare inwoners. Verschillende gemeenten zetten al grote stappen om hittestress tegen te gaan. De GGD’en moedigen andere gemeenten aan om dit ook te doen, zodat gezondheidsproblemen door hitte kunnen worden voorkomen.

Van voorlichting tot stresstesten en hitteplannen

De GGD’en doen al veel om deze kwetsbare mensen te beschermen. Ze werken samen met gemeenten aan lokale hitteplannen, waarin samen met zorg- en welzijnsorganisaties extra aandacht wordt besteed aan hitte bij onder meer ouderen, of zijn bezig met het opstellen van een warmteprotocol voor dak- en thuislozen. Ook geven GGD’en inwoners voorlichting over hitte, bijvoorbeeld op consultatiebureaus of leveren input bij gemeentelijke stresstesten over klimaatadaptatie. Ook overleggen ze met woningcorporaties over het voorkomen van hitte in woningen.

Nationale hitteaanpak 2025

Deze maand publiceerde de Rijksoverheid de nationale hitteaanpak met daarin de ambitie tot verdubbeling van het aantal gemeenten met een hitteplan. Het is de bedoeling dat alle gemeenten in 2027 in hun lokale gezondheidsnota aandacht besteden aan hitte. GGD’en helpen hier graag bij. De eerste tips en hulpmiddelen zijn te vinden in onze kernwaarden voor een gezonde leefomgeving.

Meer lezen over wat GGD’en doen op het gebied van hitte? Lees dan het interview met twee GGD-professionals.