“Het is mooi om te zien dat het dragen van oordopjes steeds normaler wordt”

Een gezellig avondje de kroeg in, genieten van de muziek en ’s avonds in bed liggen met een piepend geluid in de oren. Voor veel mensen is dit een scenario dat ze weleens hebben meegemaakt. Alleen, weten velen niet dat de harde muziek, dat de piep in de oren veroorzaakt, kan leiden tot permanente gehoorschade, oorsuizen of tinnitus. “Uit onderzoek onder jongeren tussen de 12 en 19 jaar blijkt dat 54% van hen risico loopt op gehoorschade, door onder meer het gebruik van eigen muziekspelers of blootstelling aan harde muziek tijdens het uitgaan”, zegt Martijn Spoelstra, arts M+G bij GGD Twente.

Oorzaken gehoorschade

Spoelstra vervolgt: “Gehoorschade kan meerdere oorzaken hebben. Het is vaak lastig om de bijdrage van verschillende bronnen goed vast te stellen. Dat komt doordat er langere tijd overheen kan gaan voordat gehoorverlies optreedt. We weten dat geluid harder dan 80 decibel schadelijk is voor het gehoor. Door blootstelling aan harde muziek, bijvoorbeeld via oortjes of tijdens concerten, is het geluidsniveau al snel hoog. Maar, ook langdurig gamen, waarbij het geluid voor een optimale beleving hard staat, kan schade veroorzaken. Verder kunnen korte, harde geluiden, zoals vuurwerk, én werken met grote machines zonder gehoorbeschermers onherstelbare schade veroorzaken.”

Voorlichting en onderzoeken

Om gehoorschade bij kinderen en jongeren zoveel mogelijk te voorkomen, geven GGD’en op scholen voorlichtingen en doen ze gehooronderzoeken. Ook is ‘gehoor’ een Gezonde School-thema (lees hier meer). “We weten dat één op de zeven kinderen tussen de negen en elf jaar oud beginnende gehoorschade heeft. En, een onderzoek van VeiligheidNL onder MBO-studenten toont aan dat één op de vijf jongeren een piep of ruis ervaart na het luisteren via een koptelefoon of via oortjes”, aldus Spoelstra. “Het is belangrijk om (jonge) mensen bewust te maken van de risico’s van té hard geluid.”

Tekst gaat verder onder foto.

Evenementen

Als we kijken naar het voorkomen van geluidsoverlast bij evenementen, dan spelen GHOR-bureaus hier een belangrijke rol bij. “GHOR-bureaus brengen risico’s in kaart rond evenementen. Dit is op het gebied van gezondheid en veiligheid. Aangezien we gezondheidsrisico’s voor de langere termijn door geluidsoverlast zien, zetten GHOR-bureaus zich hier actief voor in”, zegt Frank van Wijk, specialist risico’s en veiligheid & ACGZ van Veiligheidsregio Utrecht.

Adviesrol

Van Wijk vervolgt: “GHOR-bureaus adviseren gemeenten bij de aanvraag van een evenement. Hierbij nemen we de normen uit het convenant preventie gehoorschade versterkte muziek als basis. Gemeenten beslissen vervolgens of ze ons advies overnemen en dit verwerken in de vergunning aan de organisator. Ook geven we in sommige gevallen advies tijdens een evenement zelf én kunnen we dit na afloop doen, bij de evaluatie. Met bepaalde maatregelen, zoals oordopjes of zachtere muziek, kun je toch een heel leuk feestje vieren.”

Oordopjes

Spoelstra: “Steeds vaker zien we mensen met oordopjes in, die ervoor zorgen dat het geluid gedempt wordt, zonder dat dit de muziekbeleving beperkt. Het is fijn om te zien dat dit steeds normaler wordt. Wat ik nog wel als drempel zie, is de hoge aanschafprijs van minimaal 15 euro voor een set oordopjes met geluidsfilter. Geef je jongeren de keuze: óf vijf biertjes óf één set oordopjes? Veel kiezen dan voor de vijf biertjes.

Tekst gaat verder onder foto.

De aanschafdrempel ligt mijns inziens nog te hoog. Ook adviseren we bij het luisteren naar muziek of tijdens het gamen om een koptelefoon met noise cancelling te gebruiken. Hierdoor zet je het geluid automatisch minder hard, omdat je het omgevingsgeluid niet hoeft te overstemmen.”

Convenant preventie gehoorschade versterkte muziek

GHOR-bureaus gebruiken de normen uit het eerder genoemde convenant dus als basis bij het advies aan de gemeenten. Van Wijk: “Het is erg mooi dat dit convenant door vele organisaties, zoals Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF), Vereniging van EvenementenMakers (VVEM), de Nederlandse vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (NVBF) en GGD GHOR Nederland, is ondertekend. Wat alleen voor verwarring zorgt, is dat de horeca het convenant niet heeft getekend. Als er nu een evenement is bij horeca, dan worden soms twee verschillende normen en maatregelen gehanteerd. Zo kan het zijn dat de muziek binnen heel hard staat en buiten bij het evenement niet. Ik zou wensen dat hier één lijn in wordt getrokken, zodat de kans op gezondheidsrisico’s minimaal is.”

Update 6 december 2023: ‘Horeca en geluidstechnici doen mee met aanpak voorkomen gehoorschade’ (lees hier meer).