Tijdens begrotingsbehandeling aandacht voor noodoproep om te investeren in forensische geneeskunde

Vandaag dient D66 bij de begrotingsbehandeling van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) een motie in waarin zij het kabinet oproept om met urgentie structureel 20 miljoen euro in de forensische geneeskunde te investeren. GGD GHOR Nederland bekrachtigt dit voorstel. De motie is in lijn met de meerdere oproepen die GGD GHOR Nederland al eerder dit jaar deed aan het kabinet. Het huidige tekort aan forensisch artsen heeft grote gevolgen voor slachtoffers en de nabestaanden, en bedreigt onze rechtstaat: daders kunnen ongestraft blijven. Er is structureel meer geld nodig om mensen op te kunnen leiden, het vak aantrekkelijker te maken en te professionaliseren naar een duurzame dienstverlening.   

Kamerlid Van der Werf van D66 in Goedemorgen Nederland: “Er zijn drie ministeries die hier samen verantwoordelijk voor zijn (JenV, VWS en BZK). Ik vind echt dat die er met elkaar uit moeten komen omdat het om heel ernstige zaken gaat”.  Zij verwacht een meerderheid voor de motie die in ieder geval ook door de VVD en de PvdA wordt ondersteund. 

GGD GHOR Nederland onderschrijft met grote klem de oproep aan het kabinet. In mei 2022 luidden de GGD’en de noodklok over het ernstige tekort aan forensisch artsen: “De forensische geneeskunde heeft haar kritische grens bereikt: het lukt niet overal meer om elke dag en ieder uur een forensisch arts of verpleegkundige beschikbaar te hebben met alle kwalijke gevolgen voor slachtoffers en nabestaanden tot gevolg”. 

Deze dringende boodschap van de 25 GGD’en aan de ministers van JenV, VWS en BZK heeft nog steeds niet tot een oplossing geleid, en kent al een lange voorgeschiedenis. Er is nog geen duidelijkheid over de structurele investering van 20 miljoen euro die zo hard nodig is om de forensische geneeskunde op orde te brengen en te houden.  Gevolg is dat wij nog steeds niet weten welke middelen voor de GGD’en in 2023 en verder beschikbaar komen voor de essentiële versterking van de dienstverlening aan gemeenten, Politie en Openbaar Ministerie.  

De claim van 20 miljoen euro bevat, naast de middelen die onder andere nodig zijn voor het opleiden van artsen, ook middelen voor de versterking van de forensisch-geneeskundige dienstverlening op het terrein van de lijkschouw en forensisch medische expertise door de GGD’en. Hiervoor vraagt GGD GHOR Nederland, namens de GGD’en, jaarlijks 6,9 miljoen euro aan extra financiering. Dat is nodig voor: het in stand kunnen houden van een 24/7 beschikbaarheid van forensisch artsen, betere salarissen, ruimte voor kwaliteitsborging door bij- en nascholing en het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek, professionele richtlijnontwikkeling en het kunnen onderhouden van een kennisinfrastructuur, waaronder een up-to-date informatievoorziening. Ook zijn eenmalige investeringen nodig -in totaal 5 miljoen euro, verdeeld over 2 jaar- om de organisatie van de forensische geneeskunde op orde te brengen, waaronder de organisatieverandering van 25 naar 10 regio’s waar GGD’en reeds aan werken. Deze middelen voor de GGD’en zijn nog niet beschikbaar gesteld voor 2023. 

Daarnaast is volgens de GGD’en 3 miljoen structureel nodig voor de verwachte uitbreiding van het onderzoek bij de lijkschouw als de Wet op de lijkbezorging de gemeentelijk lijkschouwer (de forensisch arts) meer bevoegdheden tot onderzoek geeft, hetgeen van belang is om doodsoorzaken te kunnen achterhalen. Ook hebben de GGD’en specifieke aandacht voor de situaties waarin kinderen zijn betrokken. Op dit moment werken de GGD’en ondanks de grote onzekerheid en gegeven de personele en financiële tekorten, ook hard aan een voorstel voor een duurzame oplossing van de acute zedenonderzoeken bij kinderen.

Ondertussen nemen de problemen toe: steeds vaker is er geen forensisch arts beschikbaar of op tijd beschikbaar om een lijkschouw of een letselonderzoek bij een slachtoffer van een misdrijf uit te voeren. De GGD’en en forensisch artsen zetten zich tot het uiterste in om te zorgen dat de uitvoering van de forensische geneeskunde overeind blijft. Hierdoor neemt de druk op de forensisch artsen toe: zij werken meer diensten dan gewenst waardoor het risico op uitval en overbelasting groot is. Met als gevolg een verdieping van de capaciteitsproblemen die er al zijn. 

Naschrift 21 november 2022

Op 17 november 2022 heeft Tweede Kamerlid Van der Werf (D66), samen met Michon-Derkzen (VVD), Mutluer (PvdA) en Van der Staaij (SGP) de motie definitief ingediend in de kamer. Daarin verzoeken zij de regering om het reeds door minister Yeşilgöz-Zegerius toegezegde budget à € 9,5 miljoen vanaf 2024 structureel aan te vullen tot de eerder gevraagde € 20 miljoen, zodat de forensische geneeskunde versterkt kan worden. Aanvullend heeft Van der Staaij (SGP) samen met Bikker (CU) een motie ingediend met het verzoek een duurzame oplossing te realiseren om forensisch medisch onderzoek bij minderjarige slachtoffers van seksueel geweld te borgen.