“Vaccineren was een zeer belangrijke stap in het onder controle krijgen van de pandemie.”

In het kader van World Immunization Week, waarin het belang van vaccineren centraal staat, spreken we met diverse professionals die betrokken zijn bij het vaccineren vanuit GGD GHOR Nederland én de GGD’en. Hieronder gaan we in gesprek met programmamanager COVID-19 bij GGD GHOR Nederland, Erik de Jonge.

Erik vertelt ons hoe hij terugkijkt op de coronavaccinatiecampagne tijdens de hoogtijdagen van de coronacrisis. ”Velen zaten te wachten op het vaccinatieprogramma, omdat corona het leven enorm in de war gooide. Wetende dat bij een respiratoir virus (een virus met betrekking tot de luchtwegen) zoals COVID-19, vaccineren dé manier zou zijn om uit de pandemie te komen. GGD’en kwamen voor de uitvoering aan de lat te staan en het was een spannende tijd, waarin onder hoge druk voorbereidingen moesten worden getroffen en GGD’en moesten opschalen.”

Het begint bij lef en vertrouwen

Om de pandemie te bestrijden was het noodzakelijk om zo veel mogelijk mensen te vaccineren, waardoor groepsimmuniteit kon ontstaan. Om te komen tot het niveau van grootschalig vaccineren, waren twee aspecten van belang, vertelt Erik: “Allereerst dat de GGD’en, als uitvoeringsorganisatie van de infectieziektebestrijding, met lef naar voren zijn gestapt om de campagne uit te voeren. De Directeuren Publieke Gezondheid (van de GGD’en) hebben verantwoordelijkheid genomen bij het uitspreken dat GGD’en dit moesten gaan doen en zich hierop gingen organiseren. Hierbij was het uitgesproken vertrouwen, het tweede aspect, vanuit gemeenten en ministeries van grote waarde.”

“Pas als je zegt dat je iets wil gaan doen, gaan mensen naar je kijken.”

Bouwen op ervaring

“GGD’en konden voor het vaccinatieprogramma (startdatum 8 januari 2021) bouwen op ervaring vanuit onder andere het testproces, want vaccineren leek qua logistiek in de basis op het testproces dat eerder in 2020 was opgestart. Ook voor de IT-voorzieningen is gebruik gemaakt van hetzelfde systeem als voor het testen. We wisten hoe we ons – met oog op het testproces en bron- en contactonderzoek- moesten organiseren. De organisatiestructuur was, zowel landelijk als regionaal bij de GGD’en, al zo ingericht dat ook deze activiteit er goed op aan kon sluiten.”

Op de vraag wat vaccineren ons heeft opgeleverd antwoordt Erik: “Nederland heeft zich de crisis uit gevaccineerd! Vaccineren was een zeer belangrijke stap in het onder controle krijgen van de pandemie. Met een vaccin ben je beter beschermd tegen ziekenhuisopnames en sterfte.”

Uitvoerder én expert

GGD’en hebben tijdens de vaccinatiecampagne laten zien dat ze dé expert zijn op het gebied van vaccineren. Dankzij de snelheid waarmee het programma is opgezet en door lef te tonen. “We hebben het ook gewoon goed gedaan in zo’n korte tijd. GGD’en hebben daarbij een bredere expertise dan grootschalige campagnes. Maar als het aankomt op het grootschalig vaccineren dan staan we met zijn allen klaar, met draaiboeken, mankracht en systemen. Het onderhouden van deze expertise is natuurlijk erg belangrijk. Dit borgen GGD’en door hun vaccinatietaken binnen o.a. reizigerszorg, seksuele gezondheid, het vaccineren van medisch hoog risicogroepen, de algemene infectieziektebestrijding, maar ook binnen vaccinatietaken op andere thema’s.

De coronaprik is één van de vaccinaties die GGD’en uitvoeren. Inmiddels is de coronaprik ondergebracht in een najaarsronde: in het najaar van 2024 komen mensen van 60 jaar en ouder, volwassenen en kinderen uit medische hoog-risicogroepen, volwassenen uit medische risicogroepen die jaarlijks een uitnodiging krijgen voor de griepprik, zorgmedewerkers die direct contact hebben met kwetsbare patiënten voor de prik in aanmerking. Mensen met een verwijzing van een behandelend arts kunnen de coronaprik het hele jaar door bij de GGD’en krijgen.

Wereld Immunisatie Week

Dit artikel maakt deel uit van een reeks verhalen die GGD GHOR Nederland plaatst tijdens de Wereld Immunisatie Week, die duurt van 24 tot en met 30 april. Benieuwd naar onze eerder gepubliceerde artikelen? Zie onderstaande links.

• Wereld Immunisatie Week: broodnodige aandacht voor vaccineren (lees het artikel).
• “In de jeugdgezondheidszorg merken we dat vaccineren minder vanzelfsprekend is dan jaren geleden” (lees het artikel)
• Van twijfel naar vaccinatieafspraak dankzij het webinar (lees het artikel)
• “Geef reformatorische vrouwen de tijd om een weloverwogen keuze te maken over vaccineren” (lees het artikel)
• De vaccinatiegraad verhogen: laagdrempeligheid en vertrouwen spelen sleutelrol (lees het artikel)